Abjalov Jasur (Касимов У.К. мавзу 4)
1 daolash 1 d19 -14A
Kasal M., 26 yoshda, operatsiyadan keyingi uchinchi kun. Bemorda yopiq
qorin jarohati, sigmasimon ichakning yorilishi, najasli peritonit jarrohlik
amalietdan song, teri osti to’qimasida krepitatsiya, qattiq oqriq, operatsiyadan keyingi yara atrofida yumshoq shish paydo bo’ldi. Choklari olib tashlandi va jarohatdan hidli gemorragik ahlat aralashgan ajralma aniqlandi, teri osti to’qimasi nekrozlangan, devorlar va yaraning pastki qismi iflos qoplama bilan qoplangan.
1. Qanday infektsiyani rivojlantirish haqida o’ylash kerak?
2. Ushbu kasallikni inkubatsiya davrining davomiyligi qanday?
3. Bu vaziyatda nima qilish kerak?
4. Ushbu infektsiyani kompleks davolashda qanday fizik usuli ishlatiladi?
5. Biologik antiseptikani amalga oshirish kerakmi?
Абжалов Жасур 1 даволаш 314А (доцент Касимов У.К. мавзу 3)
Jarrohlik klinikasiga, uning faoliyati bilan tanishish uchun televideniyadan vakilar
keldi. Bosh hamshira ularni ko’rib, toza tibbiy halat va kolpachok operator va jurnalistga
kiydirib, bo’limga olib bordi. Jurnalist palataga kirib, yotgan 5 nafar bemorni ko’rdi, hayron
bo’lib, xona o’lchamini o’lchadi, bu 3m * 6m edi.
1. Katta hamshiraning harakatlarida qanday kamchiliklar mavjud?
2. U nima qilishi kerak edi?
3. Infeksiya tarqalishining oldini olish qaysi usuli buzilgan?
4. Jurnalist nimaga hayron qoldi?
5. Bemorlarni taqsimlashning qanday standartlarini bilasiz?
хирургик беморларни палатага жойлаштиришда стандарт методлар кабул килинган бунда 1 киши учун 6.5 ва 7.5м2 ни ташкил килиши к к шифокор беморни хар тамонлама куриши ва бемордан беморга ички инфекця юкишнини олди олинади колаверса палатага 2уриндан максималл 4урингача рухсат берилган бу ерда эса 5киши
беморга физик антисептик куллаш к к эди дренаж колдириш к к эди шифокор хирур беморга биологик антисептик куллаш мумкин антибиотиклар кулланилганда жарохат ёрилиб некроз холат булмасди ичак инфекцялари хакида уйлаш мумкин буларга стафилакок стрептакок эшириа коли салмонелалар киради бу вазиятда беморга кайта оператця утказиш ва олдинги килинган хатоларни такрорламаслик керак дренаж колдириш ва антибиотиклар куллаш к к
1.Антисептика – жароҳатларни ва уларни тозалаб даволашда ишлатиладиган асбобларни кимёвий моддалар билан юқумсизлантириш усули. 1867 й. да инглиз олими Ж. Листер француз бактериолог Л. Пастер тажрибаларига асосланиб операцион хона ҳавосидаги, жарроҳ қўлидаги ва жароҳатга ишлатиладиган нарсалар (дока, жарроҳлик асбобларидаги бактериялани йўқотиш билан жароҳатларни кўпгина асоралардан сақлаб қолиш мумкин, деган хулосага келди.
2.физик антисептика яраларда микробнинг ривожланишига йўл қўймайдиган физик усуллар бўлиб, очиқ ва ѐпиқ дренажлар ҳамда сўровчи ваакумлардан фойдаланишдир.
Дренаж (тиббиёт да) – жароҳат ёки тана бўшлиғидаги суюқликни шимиб ва сўриб ташқарига чиқариш учун қўлланиладиган махсус буюмлар, уларга шиша дока турундлар, резина ёки хлорвинилдан ясалган найчалар киради.
Тампон – это изделия, которое предназначено для использования при менструации. Оно вводится непосредственно во влагалище. По внешнему виду тампон напоминает валик, цилиндрическая форма которого полностью соответствует анатомии влагалища, что позволяет обеспечить максимальную защиту и комфортность.
3.Бактерицидлик – физик, кимёвий ва биологик омилларнинг Микроорганизмлар (шу жумладан, бактериялар)ни ўлдира олиш хусусияти.
4.биологик антисептика микробларни ўлдириш орқали инсон организмининг иммунобиологик ҳолатини оширишни таъминлаш мақсадини кўзлайди. Биологик антисептик моддалар қаторига антибиотиклар, энзималар, зардоблар киради. … кучини ошириш антисептикани қайси усулига киради?
5. Биологик антисептика туридан фойдаланилади ,
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi.
2. Bu usulda sterilizatorlar kuchsiz antiseptik (0,05% xlorgeksidin biglyuqonatning suvli eritmasi) bilan to’ldiriladi va ultratovush to’lqinlar ta’sirida xirurgik instrumentlarni, kichik plastmassa obyektlarini yoki jarroh barmoqlarini dezinfeksiya qilinadi.
3. Oksidlovchilar. Borat kislota kuchsiz antiseptik bo’lib, yukori qonsentratsiyada mikroblarning o’sishita ta’sir etmaydi. 2-3 % li eritma sifatida to’qimalarga kam ta’sir etib, chayish, yuvish, ho’l bo?lamlar uchun ishlatiladi. Ko’k yiringlatuvchi tayoqchaga kuchli ta’sir qiladi.
Kaliy permanganat. Suvda yaxshi eruvchan koramtir kristalldir. Tibbiyotda keng qo’llaniladi. Kuchsiz eritmalari (0,5-1 % li) pushti rangga ega bo’lib, o?iz bo’shli?i, qovuk va boshqa organlarni chayish uchun ishlatiladi. Kuchliroq (2-5 % li) eritmalari esa qoramtir binafsha rangga ega. Bu eritma bakteritsid xususiyatga ega, to’qimani kuydirish xossasi ham bor. Shuning uchun kuyishda qoraqo’tirlarni davolashda, badbo’y hidni yo’qotishda, shuningdek chiriyotgan, yiringli jarayonlarni yuvishda qo’llaniladi.
Vodorod peroksid. 3-5 % li eritmasi ishlatiladi. Rangsiz suyuqlik. To’qima ekssudati va yiringi bo’lgan joyda suv va kislorodga parchalanadi. Vodorod peroksidning antiseptik xossalari kuchsizdir, lekin ajralib chiqayotgan yislorod anaerob va chirituvchi mikroblarning rivojlanishiga noqulay sharoit yaratadi. Vodorod peroksid to’qima fermenti katalaza bilan ko’shilib, kislorod ajratadi, bu ko’p mikdorda ko’pik ajralishiga olib keladi. Ko’pik harakati tufayli jarohatdan yot jismlar, qon Kuyqasi, yiring chiqib ketadi. Oksidlovchi sifatida anaerob infeksiyasi natijasida ro’yobga kelgan (gazli gangrena) yiringli jarayonni davolashda keng qo’llaniladi. Shuningdek vodorod peroksid yordamida yaraga yopishib kolgan bo?lamlarni olib tashlasa ham bo’ladi.
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Aminoglikozidlar. Ular bakteritsid ta’siriga ega bo’lib, ta’sir doirasi keng preparatlarga kiradi. Bu guruhning ma’lum bi qismi nursimon zamburu?lardan (streptomitsin, neomitsin, kanamitsin) olinadi. Aminoglikozidlar buyrak va kuloqqa toksinli ta’si ko’rsatishi mumkin. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.
5. H2O2 va HCLO
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi
2. UZO-10-01 EDPO ni dezinfektsiyalash uchun ketma-ket ishlab chiqarilgan idishlar qopqog’ida joylashgan radiatorli kabel orqali ulangan ultratovush generatoridan va metall reflektor plitasidan iborat. Bundan tashqari, o’rnatish EDPO-dan olingan korpus va palletni o’z ichiga oladi. Shunday qilib, korpuslar va tagliklarning o’zaro almashinishi ta’minlanadi, bu esa shunga o’xshash EDPO konteynerida dezinfeksiya qilingandan so’ng uni o’rnatishga yuklash (o’tkazish) paytida operator qo’llari bilan aloqa qilishni istisno qilish imkonini beradi. Asbobni sterilizatsiya qilish uchun tayyorlashning uzluksiz zanjiri ta’minlanadi – taglikning pastki qismiga metall aks ettiruvchi plastinka yotqizish va asbobni taglikka yuklash; dezinfektsiyali idishdagi asbob bilan palletni joylashtirish; ma’lum vaqt davomida dezinfeksiya qilish; palletni olib tashlash va uni oqayotgan suvda yuvish; palletni detarjen bilan boshqa (o’rnatish to’plamidan) idishga joylashtirish; radiator bilan qopqoqni o’rnatish; ultratovushli tozalash; tovoqni tozalangan asbob bilan olib tashlash va uni oqayotgan suvda yuvish. Dezinfektsiyalash vositasi detarjan xususiyatlariga ega bo’lsa, dezinfektsiyalash jarayoni PSO bilan birlashtiriladi.
3. Sefalosporin guruhi
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Levomitsin guruhi. Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Tetrasiklinlar. Bu guruhdagi antibiotiklar ta’sir doirasi keng preparatlardir. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Maxsus zardoblar, vaksina va antibiotiklar ta’sirida bemorning himoya kuchlarini oshiradigan, jarohatlarda infeksiyaning rivojlanishini to’xtatuvchi antiseptik xususiyatlari bo’lgan davolash vositalari ishlatiladi (maxsus vaksina va immun zardoblar, anatoksinlar, immun globulinlar, qon va plazma quyish va b.), shuningdek ma’lum bir organizm (viruslar, zamburu?lar va b.) faoliyatidan paydo bo’lgan moddalar orqali boshqalarga ta’sir qilish (antibiotiklar, bakteriofaglar va proteolitik fermentlar) dan iborat.
5. H2O2
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi.
2. Bu usulda sterilizatorlar kuchsiz antiseptik (0,05% xlorgeksidin biglyuqonatning suvli eritmasi) bilan to’ldiriladi va ultratovush to’lqinlar ta’sirida xirurgik instrumentlarni, kichik plastmassa obyektlarini yoki jarroh barmoqlarini dezinfeksiya qilinadi.
3. Oksidlovchilar. Borat kislota kuchsiz antiseptik bo’lib, yukori qonsentratsiyada mikroblarning o’sishita ta’sir etmaydi. 2-3 % li eritma sifatida to’qimalarga kam ta’sir etib, chayish, yuvish, ho’l bo?lamlar uchun ishlatiladi. Ko’k yiringlatuvchi tayoqchaga kuchli ta’sir qiladi.
Kaliy permanganat. Suvda yaxshi eruvchan koramtir kristalldir. Tibbiyotda keng qo’llaniladi. Kuchsiz eritmalari (0,5-1 % li) pushti rangga ega bo’lib, o?iz bo’shli?i, qovuk va boshqa organlarni chayish uchun ishlatiladi. Kuchliroq (2-5 % li) eritmalari esa qoramtir binafsha rangga ega. Bu eritma bakteritsid xususiyatga ega, to’qimani kuydirish xossasi ham bor. Shuning uchun kuyishda qoraqo’tirlarni davolashda, badbo’y hidni yo’qotishda, shuningdek chiriyotgan, yiringli jarayonlarni yuvishda qo’llaniladi.
Vodorod peroksid. 3-5 % li eritmasi ishlatiladi. Rangsiz suyuqlik. To’qima ekssudati va yiringi bo’lgan joyda suv va kislorodga parchalanadi. Vodorod peroksidning antiseptik xossalari kuchsizdir, lekin ajralib chiqayotgan yislorod anaerob va chirituvchi mikroblarning rivojlanishiga noqulay sharoit yaratadi. Vodorod peroksid to’qima fermenti katalaza bilan ko’shilib, kislorod ajratadi, bu ko’p mikdorda ko’pik ajralishiga olib keladi. Ko’pik harakati tufayli jarohatdan yot jismlar, qon Kuyqasi, yiring chiqib ketadi. Oksidlovchi sifatida anaerob infeksiyasi natijasida ro’yobga kelgan (gazli gangrena) yiringli jarayonni davolashda keng qo’llaniladi. Shuningdek vodorod peroksid yordamida yaraga yopishib kolgan bo?lamlarni olib tashlasa ham bo’ladi.
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Aminoglikozidlar. Ular bakteritsid ta’siriga ega bo’lib, ta’sir doirasi keng preparatlarga kiradi. Bu guruhning ma’lum bi qismi nursimon zamburu?lardan (streptomitsin, neomitsin, kanamitsin) olinadi. Aminoglikozidlar buyrak va kuloqqa toksinli ta’si ko’rsatishi mumkin. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.
5. H2O2 va HCLO
1. Desmurgiya (grekcha «desmos» aloqa, bog‘lam, qiyiqcha, harakat, ish ma’nosini bildiradi, sinonimi desmologiya) umumiy xirurgiyaning asosiy bo‘limlaridan biri bo‘lib, bog‘lamlar turi va bog‘lam qo‘yish qoidalari to‘g‘risidagi ta’limotdir.
2. Kosinkali bog’lam, ensaga qo’yiladigan 8 simon bog’lam, qonturli boylam, naysimon bog’lam.
4. Shikastlangan qo’lni fiziologik holatda tutgan holda qo’ltiqqa paxtalik gardish bolish qo’yiladi va tirsak bo’g’imi to’g’ri burchak hosil qilguncha bukiladi va qo’lni ko’krakka tekkuncha keltiriladi. Dezo bog’lami to’rt marta yuritiladi va bintlash kasal qo’l tomon yuritiladi. Birinchi bintlashda bint turi sog’ tomondan shikastlangan soha tomonga sirkular yo’l bilan yelkani ko’krak qafasiga qotiriladi. Ikkinchi bog’lam yo’li sog’ qo’ltiqdan bemor qo’l yelkasi ustiga bintni yo’naltirib, yelka ustidan orkaga va pastga tushadi, uchinchi yo’naltirishda bint bog’lami tirsak bo’g’imini aylanib o’tib, bilakni ushlab turadi. So’ngra qiyshiq yo’nalishda yuqoriga sog’ tomonning qo’ltig’iga o’tiladi, undan ko’krak qafasining orqasiga bog’lam yuritiladi. To’rtinchi yo’l shikastlangan yelka usti sathidan tirsak bo’g’imiga o’tadi; u bilakning yuqori qismidan aylanib ko’krak qafasining orqa tomoniga o’tadi va sog’ tomonning qo’ltig’idan bog’lam chiqadi. Aytib o’tilgan 4 bint yo’nalishi takroran bir necha marta shikastlangan qo’l yaxshi qotirilguncha yuritiladi.
5. Naysimon yoki boshoqsimon boylam.
3. Bint gir aylantirib o‘raladi, bintning navbatdagi o‘rami avvalgi o‘ramni tamomila bekitiladi.
1. Desmurgiya (grekcha desmos aloqa, bog’lam, qiyiqcha+harakat, ish, sinonimi desmologiya) umumiy xirurgiyaning asosiy bo’limlaridan biri bo’lib, bog’lamlar turi va qo’yish qoidalari to’g’risidagi ma’lumot yig’indisi.
2. Konturli, kosinkali va «8» simon bog’lam.
3. Bint gir aylantirib o‘raladi, bintning navbatdagi o‘rami avvalgi o‘ramni tamomila bekitiladi.
4. Shikastlangan qo’lni fiziologik holatda tutgan holda qo’ltiqqa paxtalik gardish bolish qo’yiladi va tirsak bo’g’imi to’g’ri burchak hosil qilguncha bukiladi va qo’lni ko’krakka tekkuncha keltiriladi. Dezo bog’lami to’rt marta yuritiladi va bintlash kasal qo’l tomon yuritiladi. Birinchi bintlashda bint turi sog’ tomondan shikastlangan soha tomonga sirkular yo’l bilan yelkani ko’krak qafasiga qotiriladi. Ikkinchi bog’lam yo’li sog’ qo’ltiqdan bemor qo’l yelkasi ustiga bintni yo’naltirib, yelka ustidan orkaga va pastga tushadi, uchinchi yo’naltirishda bint bog’lami tirsak bo’g’imini aylanib o’tib, bilakni ushlab turadi. So’ngra qiyshiq yo’nalishda yuqoriga sog’ tomonning qo’ltig’iga o’tiladi, undan ko’krak qafasining orqasiga bog’lam yuritiladi. To’rtinchi yo’l shikastlangan yelka usti sathidan tirsak bo’g’imiga o’tadi; u bilakning yuqori qismidan aylanib ko’krak qafasining orqa tomoniga o’tadi va sog’ tomonning qo’ltig’idan bog’lam chiqadi. Aytib o’tilgan 4 bint yo’nalishi takroran bir necha marta shikastlangan qo’l yaxshi qotirilguncha yuritiladi. Dezo bog’lami asosan o’mrov suyagi singanda birinchi yordam sifatida keng qo’llaniladi.
5. Naysimon bog’lam.
Mavzu:8
1. Donorlik. Qonni saqlash va konservatsiya qilish haqida tushuncha bering.
2. Qon guruhi va rezus omilini aniqlash turlari.
3. Gemotransfuziyaga bo`lgan ko`rsatmalar. Autogemtransfuziya nima degani va qanday bajariladi?
4. Qon o`rnini bosuvchi eritmalar haqida nimalarni bilasiz
Vaziyatli masala:
Bemorga gemotransfuziya amaliyoti bajarib bo`lgandan keyin, bir soat o`tib, bemor issig`i baland bo`lishi titrashi aniqlandi.
Savollar:
1. Bemorda qanday jarayon kechmoqda?
2. Gemekalon poketi qayerda, nima maqsadda va nechcha soat saqlanadi?
3. Gematransfuziya amaliyotining bajargandan keyin bemorda qanday asoratlar bor?
1⃣.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
1.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
2. Qon guruhini va rezus omilini aniqlash.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
4.Qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklarni 3 guruhga boʻlinadi.
1. Shok va qon yoʻqotishini davolash uchun ishlatiladigan gemodinamik qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar (poliglyukin, reopoliglyukin jelatinol)
2. Turli zaharlanishlarni dezintoksikatsiya qiluvchi suyuqliklar ( polidez)
3. Parenteral oziqlantiruvchi preparatlar (oqsil gidrolizatlari kazein gidrolizati gidrolizin aminokrovin)
Абдивоитов Шухрат-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№7.
Саволлар:
1. Кон кетиши ва кон йукотиш нима? Уларнинг фаркини тушунтиринг.
2. Гематома ва пульсланувчи гематома нима?
3. Кон кетишининг анатомик таснифи кандай? Хар бирига таъриф беринг.
4. Кон кетишини вактинча тухтатиш усулларига кайсилари киради?
5. Вазиятли масала: Конкида учаётган қиз йиқилиб ўнг тиззаси билан музга йиқилди. Тиззада 3,5 х 2 см енгил, сизиб қонаётган жарохат мавжуд. Сиз бу холатда кон тухтатишнинг кайси усулидан фойдаланасиз? Бемор жарохатига қандай боғлам қўйиш керак?
3:Артериал -Кон алвон ранг булиб пулсланувчи оким бн окади ва Кон томир канча катта булса оким шунча кучли булади вакт бирлигида йукотилган Кон миккдори хам шунча куп булади
Веноз- окайотган коннинг ранги тук булиб бир текис секинлик бн окади. Шикастланган вена атрофида йиринг артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мн.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучли ва хавфли булиши мумкин
Капилляр -Кон кетиши кучли булмасадан Кон жарохатнинг бутун йузадан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз- Кон кетиши паренхиматоз аъзолар (жиган талок буйраклар)шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухтатиш кийин ва уткир анемияга олиб келади
Арлаш- бундай Кон кетиши бир нечп хил томирлар шикастланиши билан характерланади
Сабабига Кура-
Травмами
Аррозив
Диапедез
КЛИНИК манзарасига Кура
Ташк
Яширин
Ички
Тезлиги ва микдорига Кура
Уткир
Сурункали
Вактига Кура
Бирламчи
Иккиламчи
4:Кон тухтатишни вактинчалик усулларига
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам бн тухтатиш
Кул-ойокларни кутариб туриш
Кул бн катта магистрал артериал томирларни босиб туриш
Бугимларни максимал букиш ёки ута чузиш
Кон кетайотган жойдан юкорисига жгут ёки бошка бирор боглам куйиш
5: Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб бунда Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан паста яни танага узок кисмдан жгут ёки богам куйиш керак (тизза бугимини максимал букуб турса хам булади)
Юу йерда тизза бугимига якинлаштирувчи ва узоклаштирирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
Muxriddin:
1.Anevrizma (yun. aneurysma – ken-gayish) – tomir devorining choʻzilishi va boʻrtib chiqishi natijasida qon to-mir yoki yurak boʻshligʻining chegaralangan kengayishi. Miokard infarqti, atero-skleroz, zaxm va boshqa kasalliklar, shuning-dek shikastlanish (travmatik A.) sabab boʻladi. Haqiqiy va soxta A. kuzatiladi. Haqiqiy A. arteriya devorining shikast-lanmay kengayishidan, soxta A. esa tomir shikastlanganda devori yorilib, atrof-dagi toʻqimalarga qon quyilishidan vu-judga keladi.
2.PURPURA (lot. purpura — toʻq kizil rang) , trombotsitope nik purpura, gemmoragik purpura — gemmorragik diatez guruhiga mansub kasallik. Odam va hayvonlarda koʻp uch-raydi. Qonda trombotsitlarning kamayishi va qon ivishining buzilishidan kelib chiqadi. Purpurada, asosan, teriga qon quyilib, shilliq pardalar qonaydi. Simptomatik (septik endokardit, splenomegaliya, leykoz) va doridan (analgetiklar, sulfanilamidlar) boʻladigan Purpura ajratiladi.
3.Qon ketishi turlaridan. Arteriyadan Qon ketishi juda xavfli, bunda qon tomirdan bosim bilan otilib chiqadi. Bolalar va qariyalarda qon yoʻqotish ayniqsa xavfli. Ayollarda qon yoʻqotish erkaklarga nisbatan yengilroq kechadi. Qon ivishining pasayishi bilan kuzatiladigan baʼzi kasalliklarga (gemofiliya, nur kasalligi) duchor boʻlgan odamlarda qon koʻp ketmasa-da, Qon ketishi jarayoni uzoq davom etishi tufayli xavfli boʻladi. Qon ketishi tashqi (qon teridagi jarohat orqali tashqariga chiqadi) va ichki (qorin, koʻkrak, kalla suyagi boʻshliqlari va boshqalar) boʻlishi mumkin. Qon toʻqima ichiga quyilganda yumshoq toʻqimalarni suradi va u yerda toʻplanib, gematoma hosil qiladi yoki singib ketadi (qarang Lat yeyish). Tashqi Qon ketishi, odatda, teri va ogʻiz, burun bushligʻi shilliq pardalarining jarohatlanishi bilan bogʻliq
4.Qon ketishini vaqtincha va tamoman toʻxtatish mumkin. Vaqgincha qon toʻxtatishda jgut, bosuvchi bogʻlamlar bogʻlanadi, tomir toraytiruvchi moddalar, muz ishlatiladi. Tamoman qon toʻxta-tishda jarrohlik usullari (tomirlarni bogʻlash, tikish, shikastlangan aʼzolarni olib tashlash), shuningdek, qon quyish, qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar va dorilar qoʻllaniladi.
5.bemor qollari sakkizsimon korinishida boglanadi
Javoblar:
1. Qon guruhi — eritrotsitlarning individual antigen xarakteristikalarining tavsifidir. Bu eritrotsitlar membranasidagi uglevod va oqsillarning kimyoviy tarkibi orqali aniqlanadi.
Rezus-faktor (Rh) — odamlar va bengal makakalari eritrotsitlarida boʻladigan antigen. Rezus-faktor bor yoki yoʻqligiga qarab rezusmusbat (Rh+ odamlarning 85%) va rezusmanfiy (Rh— odamlarning 15%) organizmlarga ajratiladi. Qon quyishda Rezus-faktorning amaliy ahamiyati katta. Rezusmanfiyli odamlarga rezusmusbatli odamlarning qoni quyilsa yoki rezusmanfiyli ayolning homilasi rezusmusbatli boʻlsa, immun kasallik (chaqaloqlarning gemolitik kasalligi va boshqalar) vujudga kelishi mumkin. Bunday holatlarni aniqlash va davolash hozir yaxshi yoʻlga qoʻyilgan. Tugʻruq vaqtida, shuningdek, qon quyishda qon gruppasi kabi, Rezus-faktor ham, albatta, hisobga olinishi shart.
2. Reinfuziya – bemorning o’z qonini to’plash va qayta quyish (infuzion).
3. va 4. Qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar, infuzion vositalar – davolash maqsadida qon yoki plazma o’rniga ishlatiladigan vositalar; shok holatida, ko’p qon yo’kotganda, kamqonlik, yiringli Septik kasalliklarda, kuyganda va boshqa(lar)da qo’llaniladi. Ta’sir etishiga ko’ra gemodinamik (shokka qarshi), dzintoksikatsion va parenteral qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar ajratiladi. Shokka qarshi preparatlarga dekstran asosidagi o’rta molekulali poliglyukin, polifer, poliglyusolь, makrodeks, intradeks, dekstran, plazmodeks, xemodeks va boshqa(lar), shuningdek, quyi molekulali reopoliglyukin, reoglyuman, remakrodeks, lomodeks, dekstran-40, gemodeks; jelatina preparatlari – jelatinol, gemjelь, jelofuzin, plazmojelь; gidrooksietikraxmal asosidagi preparatlar – oksiamal, volekam, plazmosteril, voleks, 6-XES; politilen glikol asosidagi polioksidinlar ishlatiladi. Dezintoksikatsion (organizmni zaharli moddalardan tozalovchi preparatlar) ta’sir etuvchilarga quyi molekulali polivinilpirolidon asosidagi preparatlar, asosan, gemodez, neogemodez, periston-N, subtozan, plamozan, komidon va h. k. kiradi. Ular har xil zaharli moddalar bilan kompleks birikmalar hosil qiladi va siydik orqali organizmdan chiqib ketadi. Parenteral ovqatlantirishda (ovqat sifatida) oqsil mahsulotlari (plazma, alьbumin), shuningdek, oqsil gidrolizatlri (kazein gidrolizati, gidrolizin, aminpeptid, fibrinosolь va boshqa(lar)) qo’llaniladi. Yog’li emulьsiyalar (infuzolipol, intrapipid, lpifizian, lipofundin, lipozin, infonutrol, fatgen) ham parenteral ovqatlantirish va organizmning quvvatini oshirish uchun ishlatiladi. Kompleks ta’sir ko’rsatuvchi, shuningdek, kislorod tashish faoliyatiga ega, suv-tuz hamda kislota-ishkor muvozanatini boshqaruvchi qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar ham mavjud.
5. Bemorga 1- yordam:
– Zudlik bilan qon to’xtatiladi;
– Qon bosimi ko’tariladi; (shokdan chiqarish maqsadida) gormonlar qilish mumkin;
– Qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar quyish mumkin reopoliglukin yoki bemor axvoliga qarab eritrositar yoki plazmali massa quyish mumkin (tezkor qon taxlili javobiga binoan);
– Nafas tiklash maqsadida kofein yoki kordiamin qilish mumkin oksiginoterapiya ham qilish mumkin;
– Glukoza 40% eritmasi yoki 5% li 250 ml eritmasini ham quyish mumkin;
– Qolgan muolajalar bemor xolatidan kelib chiqqan xolda olib boriladi;
Nishonov Shoxboz-1d19-15c-ass Abduraxmanov F.M.- Mavzu№7.
Arterial qon ketishi bilan og’rigan bemorga chap songa jgut qo’yildi. Jgut qo’yilgandan so’ng bir necha soat o’tgach (qachon qo’yilgani aniq ma’lum emas) kasalxonaga olib borildi. Jgut ostidagi og’riqlarga shikoyat qilmoqda. Tekshiruv chog’ida oyoq oqish-ko’kimtirligi, terining harorati va sezuvchanligi kamayib ketgan aniqlandi.
1) Jgutdan foydalanishda qanday xatolarga yo’l qo’yilgan.
2)Uzoq muddatli jgut qo’yish uchun qanday profilaktik tadbir o’tqazish kerak
3) Qon ketishni vaqtinchalik to’xtatish usullari
4) Gematoma nima?
1 Kuyishning 2-darajasi
2 Uolles usuli usul toʻqqizlik qoiasi nomi bilan maʼlum. Bunga nisbatan tananing hamma yuzalari 9% ni tashkil qiladi. Glumov usuli kaft qoidasi bilan maʼlum.
Villiavin va Postnikov usuli ham qoʻllaniladi
3 Bosib koʻrish Tetratsiklin flyuorsentsin Ogʻriq sezgisini aniqlash va ferment usuli
4 Yuqori temperatura fizik ta’sir ionlovchi radiatsiya kimyoviy moddalar turli toksinlar Quyosh nuri
5 1 Taasirlovchi agentni yoʻqotish 2 Kuygan sohani sovitish 3 Aseptik bogʻlam qoʻyish 4 Anesteziya 5 Tez yordam chaqirish 6 Operativ davo 7 Nekrotomiya 8 Oʻtkir toksemiyani davolash
Bemorda jgutdan foydalanishda jgut qoyilgan joyda jgut 2 soatdan ortiq qolib ketgan.Chunki jgut 2 soat muddatga qoyiladi Agar qoyilgan jgut 2 soatdan ortiq qolib ketsa.Arteriyalar qisiladi yumshoq toqimalar shikastlanadi Nerv yollari eziladi.Jgut 2 soatdan ortiq qoyilsa toqimalardi ezlishni hisobiga GANGRENA vujudga kelishi mumkin.Jgut qoyilgandan kegin qon aylanishni toxtashi hisobiga toqimalar kislarod bn toyinmedi.3.Qon ketishni Mexanik Termik Ximyaviy Termik Biologik usullar bor.Qon ketish Tashqi va ichki qon ketishga bolinadi.Tashqi qon ketishda agar shikastlangan tomir korinmasa jaroxat xirurgik yo’l bilan kengaytiriladi va qon ketayotgan tomir topip operatsiya yo’li bn bog’lab qoyiladi.Kapillyar parenximatoz vena kichik arteriya tomirlardan qon ketsa bosib turadigan bog’lamlardan foydalaniladi.Qon aylanishni buzmaslik uchun tomirni haddan tashqari ezib boglamaslik kerak chunki toqimani zararlab qoyishi mumkin Venadan qon ketganda vena tomrni bosib turadigan boglam qoyilsa qonni battamom toxtatish mumkin. Arteriyadan qon ketganda qon ketayotgan qon tomirni topip operatsiya yoli bn boglab qoyiladi.4 Gematoma – bu qon bn tolgan suniy boshliq toqima qavatlarni azolarning suyuqlik hajmi va surilishi natijasda kelib chiqadi.Pulslanuvchi gematoma-bu gematoma boshligining shikastlangan arteriya boshligi bn tutash bolish xolati.
Nishonov Shoxboz 1d19-15c ass Abduraxmanov F.M mavzu 7
Arterial qon ketishi bilan og’rigan bemorga chap songa jgut qo’yildi. Jgut qo’yilgandan so’ng bir necha soat o’tgach (qachon qo’yilgani aniq ma’lum emas) kasalxonaga olib borildi. Jgut ostidagi og’riqlarga shikoyat qilmoqda. Tekshiruv chog’ida oyoq oqish-ko’kimtirligi, terining harorati va sezuvchanligi kamayib ketgan aniqlandi.
1) Jgutdan foydalanishda qanday xatolarga yo’l qo’yilgan.
2)Uzoq muddatli jgut qo’yish uchun qanday profilaktik tadbir o’tqazish kerak
3) Qon ketishni vaqtinchalik to’xtatish usullari
4) Gematoma nima?
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi:
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi.
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi:
102 группа Кенжаев Хасан; (доцент Касимов У.К.)
Тема№1
Дайте определение термину – Уход за больными;
2. Понятие о медицинской этике и деонтологии.
3. Организация работы приемного покоя.
4. Ситуация: Больная К., пришла на консультацию к профессору хирургу
по поводу проблем здоровья своего сына. Профессор был на кафедральном
совещании, и больную пришлось принять дежурному врачу. Вначале он
долго выяснял, почему именно он должен заниматься с К., направленной на
консультацию к профессору, потом, ознакомившись с проведенными
обследованиями и не найдя никаких опасений с хирургической точки зрения,
он с неудовольствием отрезал: «У вашего сына нет никаких проблем. Идите к
психиатру!» 1. Какие психологические и деонтологические ошибки допустил
врач? 2. Как можно скорректировать его поведение?
1)Уход за больным– медицинская деятельность, направленная на облегчение состояния больного и способствующая его выздоровлению.
Во время ухода за больным воплощаются в жизнь компоненты личной гигиены больного и окружающей его среды, которые больной не в состоянии обеспечить сам из-за болезни. При этом в основном используются физические и химические методы воздействия на основе ручного труда медицинского персонала.
Уход за больными подразделяют на общий и специальный.
Общий уход включает мероприятия, которые необходимы самому больному, независимо от характера имеющегося патологического процесса (питание больного, смена белья, обеспечение личной гигиены, подготовка к диагностическим и лечебным мероприятиям).
Специальный уход – комплекс мероприятий, применяемый в отношении определенной категории пациентов (хирургических, кардиологических, неврологических и др.).
2) Медицинская этика – это совокупность нравственных норм профессиональной деятельности медицинских работников.
Деонтология – это совокупность этических норм при выполнении медицинскими работниками своих профессиональных обязанностей.
3) Приемное отделение (приемный покой) предназначено для приема пациентов, доставленных в порядке скорой помощи, направленных из поликлиник и амбулаторий или обратившихся за помощью самостоятельно.
Приемное отделение выполняет следующие функции:
– круглосуточно проводит осмотр всех больных и пострадавших, доставленных или обратившихся в приемное отделение;
– устанавливает диагноз и оказывает высококвалифицированную лечебную и консультативную помощь всем нуждающимся в ней;
– производит обследование и в случае необходимости собирает консилиум из нескольких специалистов для уточнения диагноза;
– при неясном диагнозе обеспечивает динамическое наблюдение за больными;
– производит сортировку и госпитализацию в профильные или специализированные отделения стационара;
– переводит непрофильных больных и пострадавших после оказания им необходимой помощи в больницы и отделения по профилю заболевания или травмы или направляет на амбулаторное лечение по месту жительства;
– обеспечивает постоянную круглосуточную связь со всеми оперативными и дежурными службами города.
Приемное отделение включает зал ожидания, регистратуру, справочное бюро, смотровые кабинеты. Приемное отделение имеет тесные функциональные контакты с лабораториями, диагностическими подразделениями стационара, изоляторами, операционными, перевязочными и др.
Пациенты, поступающие в стационар, проходят антропометрию. Она заключается в измерении параметров их тела. Медицинский персонал проводит взвешивание пациентов (желательно утром натощак после опорожнения мочевого пузыря и прямой кишки).
4) Долгом врача является оказание помощи если имеется возможность. Дежурный врач должен был мягко объяснить и преподнести, что никаких проблем не имеется.
102 группа Кенжаев Хусан (доцент Касимов У.К.)
Тема№1
Дайте определение термину – Специальный уход;
2. Объясните, что подразумевается под понятием отношения врача и
родственниками больного.
3. Приемный покой. Что вы видите на представленной картинке, опишите
и дайте функциональную характеристику.
.
4. Ситуация. Пациентка прооперирована по поводу механической
кишечной непроходимости (опухоль сигмовидной кишки), наложена
колостома(выведен кишечник на переднюю брюшную стенку). На 2 сутки
после операции повязка обильно промокла кишечным содержимым.
Пациентка расстроена, угнетена, ее беспокоит отношение родственников к
ней; считает, что будет обузой для дочери, с которой проживает, из-за
наличия регулярного кишечного отделяемого. Сомневается, что сможет
самостоятельно обеспечить уход за кожей в области свища. Какова тактика
медперсонала в данном случае(врач, медсестра)? Как Вы будете решать
проблему данной больной?
1. Специальный уход – комплекс мероприятий, применяемый в отношении определенной категории пациентов (хирургических, кардиологических, неврологических и др.).
2. Ближайшим родственникам больного (родственникам первой линии) врач обязан сообщить исчерпывающую информацию о характере заболевания, виде операции, возможных осложнениях, операционном риске.
Ближайшими родственниками являются:
жена, дети, родители пациента.
Всем другим родственникам и знакомым даются по их требованию самые общие сведению о состоянии больного.
Следует строго соблюдать правило: согласие на операцию, имеющее юридическую силу, дает только больной. Только при бессознательном состоянии, недееспособности в результате психического заболевания, а также за детей, не достигших совершеннолетия, согласие на операцию дают ближайшие родственники. Врачу-хирургу всегда необходимо иметь контакт с ближайшими родственниками больного, что в случаях летального исхода позволяет избежать ненужных жалоб и кривотолков.
3. Приёмный покой – важное лечебно-диагностическое отделение, предназначенное для регистрации, приёма, первичного осмотра, антропометрии (греч. anthropos – человек, metreo – измерять), санитарно-гигиенической обработки поступивших больных и оказания, квалифицированной (неотложной) медицинской помощи.
4. При неправильном уходе за кожей часто в местах костных выступов возникают пролежни. Клинически это выражается в покраснении кожи (гиперемия). В дальнейшем этот участок омертвевает, кожа отторгается, появляется гнойное расплавление тканей. Профилактика пролежней: активное пове¬дение больного после операции, протирание кожи камфарным спиртом, массаж, применение подкладных кругов. Лечение: об¬работка антисептическими растворами, повязки с мазью Вишнев¬ского, смазывание 5% раствором перманганата калия. После дезинфекции больному необходимо обмыть промежность. У женщин подмывание необходимо проводить ежедневно, даже если не было стула.
102 А Кенжаев Хасан (доцент Касимов У.К.)
Тема№2
1. Уход за волосами больного, значимость и как его проводят?;
2. Какое исследование относится к неинвазивным методам и как готовится больной?
3. опишите алгоритм смены постельного белья;
4. Ситуация. Пациентке запланирована очистительная клизма, однако
введя наконечник, медсестра не смогла ввести воду, пыталась дважды,
однако вода не идет. Что случилось и какова тактика?
102 группа Кенжаев Хусан (доцент Касимов У.К.)
Тема 2
1. Как проводиться уход за глазами больного?
2. Ирригография, как к нему готовят пациентов?
3. Ситуация. У ослабленного пациента после ночного и дневного сна
склеиваются веки и ресницы. Слизистая оболочка глаз гиперемирована
(окулиста в ближайшие дни в больнице не будет). Пациент жалуется на зуд,
жжение глаз. Что должна сделать медсестра?
1. Специального ухода за глазами не требуется. Пациент промывает глаза во время утреннего и вечернего туалета. Однако если имеются выделения, склеивающие ресницы, глаза промывают при помощи стерильного марлевого тампона, смоченного теплым крепким чаем.
При заболеваниях глаз по предписанию врача проводят закапывание капель или втирание мазей. Перед процедурой медицинская сестра тщательно моет руки с мылом и щеткой, протирает их спиртом. Пипетку для закапывания капель и лопаточку для закладывания мази перед употреблением кипятят.
Для закапывания капель в глаза в пипетку набирают лекарственное средство. Указательным пальцем слегка оттягивают нижнее веко, другой рукой из пипетки медленно выпускают одну каплю (ближе к носу). Больной при этом должен смотреть в противоположную сторону. Спустя некоторое время закапывают вторую каплю и просят ребенка закрыть глаза. После использования глазную пипетку промывают теплой водой и помещают в специальный футляр.
Глазную мазь закладывают при помощи стеклянной лопаточки. Для этого оттягивают нижнее веко и на конъюнктиву помещают мазь, глаза просят закрыть, осторожными движениями пальцев по веку растирают мазь.
2. Накануне ирригоскопии перед обедом больной принимает касторовое масло (от 5 до 15 г в зависимости от возраста), вечером с интервалом в 1 ч ему дважды ставят очистительную клизму. Утром дают легкий завтрак и дважды с перерывом в 30 мин делают очистительные клизмы. При необходимости за 1 ч до исследования вставляют газоотводную трубку.
3. При выделениях из глаз, склеивающих ресницы, выполняют их промывание.
Начальная процедура – протирание орбитальной области глаз стерильными ватными или марлевыми тампонами, смоченными раствором марганцовокислым калием или теплым 2 % раствором борной кислоты. От уголков глаз, к наружи 5-6 раз протирают кожу век, осушают салфеткой; при скоплении фибрина на веках, повторяют протирание сверху вниз и вновь осушают салфеткой.
При заболеваниях глаз некоторым больным выполняют закапывание капель и закладывание глазных мазей. Пипетку для закапывания перед употреблением кипятят.
Техника закапывания: левой рукой слегка оттягивают нижнее веко и, предложив больному посмотреть в противоположную сторону, медленно вводят одну каплю ближе к носу; через небольшой промежуток времени – вторую, и просят больного закрыть глаза. Стерильные глазные мази накладывают на веки специальной стерильной стеклянной лопаточкой. Веко больного оттягивают вниз, за него закладывают мазь и мягкими движениями пальцев через веко растирают ее по слизистой оболочке. У больных, находящихся в бессознательном состоянии, для предупреждения высыхания склер, веки смазывают вазелиновым маслом или глицерином, поверх накладывают салфетку, смоченную раствором фурацилина или глицерином.
Иброгимов Санжар 314 гурух Мавзу 15. (доцент Касимов У.К.)
5 yoshli bola issiq suv bilan kuyganidan keyin kasalxonaga yotqizilgan.
Jarohatdan so’ng darhol teriga o’simlik moyi qo’ygan. Tekshiruvda tananing butun
orqa yuzasida giperemiyalangan, ayrim joylarida sarg’ish rangga ega pufakchalar
mavjud. Ta’sirchanlik to’liq saqlanib qolgan.
Savollar:
1. Taxmin qilinayotgan tashxisni aniqlang va asoslang
2. Kuyish maydonini aniqlash usullarini sanab bering
3. Kuyish chuqurligini aniqlash usullarini sanab bering
4. Kuyish kasalligini sabablarini yozib ko’rsating
5. Kechiktirib bo’lmaydigan shoshilinch yordam algoritmini tuzing va
asoslab bering
Кардошов Аббос 314 гурух Мавзу 16 (доцент касимов У.К.)
Bulimga tez tibbiy yordam bilan 62 yoshli bemor olib kelindi. Bemor bir necha yildan beri qandli diabet bilan betob. Ohirgi 10 kun ichida bemorda chap kukrak sohasida yiringli jarohati paydo bulgan va bemor turli hil malhamlarni qulladi. Lekin ohirgi kunlari bemorda jarayoni kengaygan va bemorda zaharlanish belgilari kuchaigan. Kurikda quyidagi:
1. Bemorda nima bulgan?
2. Bemorda zaharlanish belgilari kuchaiganligini nimadan bilsa buladi?
4. Qaysi tekshiruvlarni utkazish kerak?
5. Davolash rejasini ayting.
1.chap kokrak sohasida karbunkul chiqqan
2.demak bemor konservativ davo foyda bermagan asosan qandli diabet regeneratsiya va mikrosirkulystsuya jarayoni yaxshi bulmaganligi uchun
4.paypaslash.ultratovush
5.konservativ va operativ xirurgik
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1⃣.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
1.
Qonni konservalashdan maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
1. Qoqshol spetsifik o’tkir yuqumli kasallik bo’lib, sporali anaerob tayoqcha V. Tetani ko’zgatadi. Bu tayoqcha ikkita toksin – tetanospazmin va tetanogemolizin ishlab chiqaradi. Tetanospazmin asab sistemasiga ta’sir qilib, targ’il mushaklarda tonik va klonik tirishishlar paydo qilsa, tetanogemolizin esa eritrotsitlarni eritadi.
2. Klinik manzarasi. Inkubatsiya davri 1 kundan 7 kungacha davom etadi. Anaerob infeksiya kanchalik tez rivojlansa, shunchalik kasallik kuchli o’tadi. Ba’zida ro’y beruvchi yashin tezligidagi formasi shikastlanishdan keyin 1-2 soatda rivojlanadi. Mahalliy va umumiy belgilari bo’ladi. O’z vaqtida aniklangan kasallikni davolash yaxshi natija beradi. Erta belgilariga bemorning adekvat bo’lmagan holati, bezovta yoki o’ta tinch bo’lishi, tomirning tez urishi, haroratning ko’tarilishi, jarohatning chekkalari shishib, mushaklar ko’tarilib turadi, jarohat suyuqligi o’zgaradi, agar bog’lam yoki ip bog’lab ko’yilsa, uning izi (ligatura simptomi) bilinib, etni «kesadi». Tikilgan choklar taranglashib, jarohat chekkalarini yirtib yuborishi mumkin, terida shish – usti kerikib, ustara bilan yuritilganda krepitatsiya belgisi – «Ustara» simptomi yuzaga keladi. Tashxisida rentgenografiya qo’l keladi, to’qimalarda gaz borligi namoyon bo’ladi. Angiografiyada 3-4kunlarda arteriyalarning spazmi aniklanadi, keyinchalik tchshirlar trombozi va gaz hosil qilish boshlanadi. A. V. Melnikov (1952) fikricha kuyidagi uch belgi anaerob gangrena boshlanganidan dalo lat beradi: og’riq, yuqori harorat va qo’loyoqning shishib ketishi.
3. Davolash: K.ga maxsus giperimmun qon zardobi, gamma-globulin va antibiotiklardan penitsillin ishlatiladi.
Oldini olish: kasal hayvonlar yakkalab qoʻyiladi, otxona, molxona, qoʻyxona, yem-xashak, asbob-anjomlar, shuningdek, goʻng dezinfeksiya qilinadi. Yaylovlar haydaladi. K.dan oʻlgan hayvonlar kuydiriladi yoki maxsus belgi qoʻyib yormasdan koʻmilib, ustiga xlorli ohak quyiladi. K. qayd etilgan joylarda sogʻlom hayvonlar emlanadi
4. Ayrim zamburug’lar Astinomyces igralli, zamburug’lar Funqi imperfecti guruhiga oid grammusbat mikroorganizmlar, shuningdek Astinomyces naestundit va Afachuie propinici kasallik qo’zg’atuvchilari hisoblanadi. Arpa poyasida va boshqa o’simliklarda uchraydi, tabiatda keng tarkalgan. Mazkur zamburug’larga ega changli havodan nafas olinganda u o’pkaga tushishi mumkin. O’simlik poyasi chaynalganda infeksiya ichakka tushishi mumkin.
Мирсодиков Миржахон-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№18.
Саволлар:
1. Газли гангренанинг этиологияси, патогенези нимадан иборат?
2. Сибир яраси касаллигининг клиникаси ва диагностикаси кандай?
3. Кокшол касаллигининг давоси ва профилактикаси кандай амалга оширилади?
4. Сил лимфаденити клиник белгилари ва давоси нимадан иборат?
5. Вазиятли масала: 43 ёшли эркак боғда ер ағдараётганда нохасдан белкурак билан чап болдир сохасини жарохатлаб қўйди. Юзаки яра 3-4 кунда кулран қадок билан қопланди ва беморни безовта қилмай қўйди. Аммо травмадан кеин 10 кун ўтгач бемор кучли бош оғриғи, холсизлик, кўп терлаш, жарохат сохасида бироз оғриқ ва шу соха мушакларининг таранглашганини сеза бошлади. Тез орада бемор чайнов мушаклари чарчаб қолаётганини ва овқат чайнаётганда таранглашиб қолиши ва оғиз очишга қийналаётганини сезди. Участка шифокори юқоридаги шикоятлар билан мурожат қилган беморни кўриб стамотологга юборди. Участка шифокори тўғри йўл тутдими? Беморда қайси касаллик кечмоқда? Бемор қаси бўлимда даволаниши керак? Бундай холатда беморга қандай даво муолажалари ўтказилиши керак?
1. savol
ETIOLOGIYASI
Gazli gangrena barcha o’tkir jarrohlikinfektsiyalari ichida juda ham yuqori o’limga olib keluvchi eng xavfli jarohat infektsiyasi hisoblanadi, chunki bunday patologik vaziyatda terapiya qo’llanilishining har qanday urinishlari ko’pchilik hollarda ancha kech amalga oshiriladi. Buning saGbabi bo’lib infektsiya qo’zg’atuvchisining yuqori virulentligi, qo’zg’atuvchi kirgan joyda patologik jarayonning tez rivojlanishi, organizm intoksikatsiyasining o’tkir kechishi, ushbu infektsiyaga nisbatan shifokorlarning kam hushyorligi hisoblanadi. Atrof muhitda gazli gangrena qo’zg’atuvchilarini ko’p kuzatish mumkin. Bundan tashqari, gazli gangrena qo’zg’atuvchilari saprofit sifatida odam va hayvon terisi hamda ichak bo’shlig’ida o’rnashgan. Ular ichakdan najas orqali tuproqqa tushib, u orqali shikastlangan to’qimalarga o’tadi. Gazli gangrena qo’zg’atuvchilarining ko’payishiga kislorod etishmasligi va normal tana harorati optimal sharoit hisoblanadi. Bunda anaerob mikroorganizmlar bilan bir vaqtning o’zida jarohatga tushgan aerob infektsiyalar tomonidan to’qimalardagi kislorod o’zlashtirilishi anaerob infektsiyalar rivojlanishiga etarlicha sharoit yaratadi.
PATOGENEZI
Gazli gangrena rivojlanishini quyidagilar osonlashtiradi:
1) shikastlarda mushaklarning keng majaqlanishi oqibatida hosil bo’luvchi katta salmoqli nekrozga uchragan mushak to’qimalari mavjudligi;
2) mahalliy qon aylanishi buzilishi (jgut qo’llash, qon ketishini to’xtatish maqsadida magistral qon tomiri bog’lash) va shok holatida umumiy tomir reaktsiyasi bilan bog’liq bo’lgan jarohatlangan to’qimalarda qon bilan
taminlanishning buzilishi yuzaga kelishi;
3) jabrlanganning nerv tizimining ishdan chiqishi va turlii surunkali patologik jarayonlar sababli bemor organizmi umumiy himoya reaktsiyasining zaiflashishi.
Gazli gangrenaning klassik shakli eng ko’p hollarda Cl.perfringens tomonidan chaqiriladi. Ushbu qo’zg’atuvchi tasiri ostida to’qimalardagi patologik jarayon ko’p miqdorda gaz hosil bo’lishi bilan kechadi, bu holat gangrenaning ushbu shaklini emfizematoz sifatida belgilashga olib keldi. Gazli gangrena qo’zg’atuvchisi sifatida ikkinchi o’rinni Cl.oedematiens egallagan. Ushbu infektsiya qo’zg’atuvchisi kuchli toksin hosil qilishi bilan ajralib turadi, bu holat infektsiya yuzaga kelishining birinchi soatlarida ifodalangan intoksikatsiya rivojlanishiga sharoit yaratadi. Mikroorganizm kirgan o’choqda patologik o’zgarishlar unchalik keskin namoyon bo’lmaydi, lekin tez progressirlanuvchi to’qimalar shishi bilan kechadi (shishli shakli).Kam hollarda Cl.septicumi va Cl.hystolyticum gazli gangrena chaqirishi mumkin. O’choqda ushbu qo’zg’atuvchilarning bo’lishi yallig’lanishning chirituvchi shakli rivojlanishi bilan kechadi. Bunday shakidagi infektsiyada, birinchi ikkita qo’zg’atuvchilarga solishtirganda, bemorning umumiy toksik reaktsiyasi kuchsizroq ifodalangan.
2.savol
Klinik belgisi. Inkubatsion davri (2-7 кун)dan so’ng kichik-kichik qizil tugunlar paydo bo’ladi, bu tugunlar 1-2 sutkadan keyin ko’kimtir-qizg’ish pufakchaga aylanadi.; atrof to’cimalarida shish paydo bo’ladi. Pufakchani kesib ochilgandan keyin choyida qora rangli po’stloq paydo bo’ladi., uni atrofida yangi pufakchalar paydo bo’ladi. Tezda SHish rivojlandi va limfadenit mintaqasi bilan namoyon bo’ladi, yuqori harorati, kulrang-gemorragiya
suyuqlik ajraladi. Qasmoqni olib tashlansa tagida yiringli yara paydo bo’ladi.
Lokalizatsiyalashgan turida bemorni umumiy axvoli o’rta og’irlikda,generalizatsiyalashgan turida esa bemorni axvoli o’ta og’ir bo’ladi.
Diagnostika
Tashxis qo’yishda bemorni klinik manzarasi, yiringlarni laborator tekshiruvlari vagon va boshqa taxlillar yordamida qo’yiladi. Toshkent shahrida furunkul, karbunkul, bubon shakli farqlanishi mumkin kerak. bo’ladi.
3. savol
Davolash. Kompleks davolash usuli quyidagi maqsadni o‘z ichiga
oladi:
1. Qoqshol toksini miqdorini kamaytirish va uni neytrallash.
2. Tonik va klonik tirishishlarni kamaytirish, ulami yo’qotish.
3. Bemorning umumiy ahvolini, yurak o‘pka faoliyatini yaxshilash.
4. Ikkilamchi asoratlar (zotiljam, sepsis va b.)ning oldini olish.
Agar qoqshol tashxisi qo‘yilsa, 10 foiz 10 ml tiopental-natriy yoki boshqa umumiy og‘riqsizlantirish yo‘li bilan quyidagilarni bajarish yaxshi natija beradi:
1. Jarohatni xirurgik ishlash.
2. 100000-150000 AB qoqsholga qarshi zardobni mushak ichiga
yuborish va 20-30 ml 25 foiz magneziy sulfat qo‘llash. Chaqaloqlarga –
10000-20000 AB, o‘smirlarga – 20000-80000 AB miqdor belgilangan.
Zardob yuborishdan oldin albatta uni qizitish kerak. Bir kursga 200000-
300000 AB zardob lozim bo’ladi. Og‘ir hollarda zardobni tomir ichiga,
endolyumbal yoki suboksipital yuborish mumkin.
3. N arkotik va neyroleptiklar, m ushak relak santlari qilinadi.
Tirishishga qarshi diazepam tomir ichiga 10-15 ml (kuniga 150-200 ml)
geksenal ishlatiladi. Aminazin sedativ ta’sirga ega bo‘lib, hushni butunlay
yo‘qotmaydi, antigistamin, gangliobloqator sifatida tirishishga qarshi
yaxshi natija beradi (25 foiz eritmasi 4 ml 4-5 m arta kuniga). Shuningdek,
resimon modda kondelfm (0,1 g 6-8 marta kuniga), diplatsin moddalari
qilinadi. Nafas sistemasida og‘ir o’zgarishlar sezilsa, mushak relaksantlari
yordamida (tubokkrarin) sun’iy nafas oldirish uskunasiga ulanib, bemorda
sun’iy ventilyatsiya o‘tkaziladi.
4. Yurak faoliyatini yaxshilovchi dori-darmonlar kamfora, kordiamin,
korglyukon, glyukozaning 40 foizli eritmasi yuboriladi.
5. Infeksiyaning oldini olish tadbirlari (antibiotiklar, sulfanilamidlar
va b.) qunt bilan bajarilishi lozim.
Bemor qorong‘ilashtirilgan, shovqindan uzoq xonaga yotqiziladi, zond
bilan ovqatlantiriladi, ho‘qna qilinadi, qovug‘ini kateterizatsiya qilish
rezina naylar bilan amalga oshiriladi.
Qoqsholdan o‘lim hozirgi vaqtda ham 70-100 foizni tashkil etmoqda,
uning oldini olish va muvaffaqiyatli davolash esa erta tashxis qo‘yishga
bog’liqdir.
Profilaktikasi.
1. Spesifik, aktiv-passiv, antitoksik profilaktika
deganda organizmning qoqshol toksiniga qarshi himoya kuchini oshirish
tushuniladi; Buning uchun qoqsholga qarshi anatoksin bilan aktiv immunizatsiya qilinadi (0,5 ml dan ikki hafta 30-40 kun oralig’ida, so’ngra revaksinatsiya 6-12 oy 0,5 ml) va mushak ichiga 1500-3000 AB (antitoksik birlik) qoqsholga qarshi zardob yuboriladi. Bu muolajalar har bir tasodifiy jarohatdan so’ng qilinishi kerak. Zardob yuborishdan oldin bilakka teri ichiga 1:100 nisbatda eritilgan 0,1 ml zardob yuborib sinama qilinadi. Agar reaksiya bo’lm asa, teri ostiga 0,1 ml qoqsholga qarshi zardob yuboriladi va 50-70 daqiqa o’tgach qolgan (0,8ml) zardob teri ostiga yuboriladi. Agar zardobning sinama ampulasi bo’lmasa, qoqsholga qarshi zardob teri ichiga 0,1 ml, 30 daqiqadan keyin 0,2 ml va 1-1,5 soatdan so’ng qolgan miqdori (0,7 ml) teri ostiga yuboriladi.
2. Nospesifik profilaktikaga mikroblar, qoqsholga qarshi zardob, qoqsholga qarshi odam immunoglobulini bo‘lmasa qon mushak ichiga qilinadi. Yot jismlarni jarohatdan olib tashlash, ya’ni birlamchi xirurgik ishlashni yaxshi bajarish kiradi.
4.savol
Klinik mainzarasi. Kasallik xronik tarzda kechadi. Bemoming umumiy ahvoli qoniqarli bo‘ladi. H arorat subfebril b o ‘ladi. B a’zan limfa tugunlarining bir yoki ikki tomonlama yallig’lanishi kuzatiladi. Kamdankam hollarda jarayon zo‘raygani aniqlanadi, kasallik mavsumiy xarakterga ega: yozda limfa tugunlari kichrayadi, qishda esa kengayadi.
Davosi. Konservativ va jarrohlik yo‘li bilan davolash usullaridan foydalaniladi. Konservativ davo boshqa sil kasalliklarini davolash usullariga o‘xshab ketadi. Davolashda gelioterapiyadan, ultrabinafsha va rentgen nurlariga solishdan, geliy-neon lazer terapiyasining kuchsiz dozalaridan foydalaniladi. Antibakterial preparatlar keng qo’llaniladi. Qon tomirlar, bo‘yin asab tolalari ezilgan yoki nafas olish yo’llaridagi limfa tugunlari k attalash g an d a limfa tugunlari konglom erati ekstirpatsiyasi amalga oshiriladi. Operatsiyadan oldingi va keyingi davrda maxsus antibakterial preparatlar keng qo‘llaniladi.
5.savol
1.Uchastka shifokori noto’g’ri yo’l tutgan
2.Qoqshol
3.Jarrohlik bo’limi (reanimatsiya bo’limida)
4.Kompleks davolash usuli quyidagi maqsadni o‘z ichiga
oladi:
1. Qoqshol toksini miqdorini kamaytirish va uni neytrallash.
2. Tonik va klonik tirishishlarni kamaytirish, ulami yo’qotish.
3. Bemorning umumiy ahvolini, yurak o‘pka faoliyatini yaxshilash.
4. Ikkilamchi asoratlar (zotiljam, sepsis va b.)ning oldini olish.
Agar qoqshol tashxisi qo‘yilsa, 10 foiz 10 ml tiopental-natriy yoki boshqa umumiy og‘riqsizlantirish yo‘li bilan quyidagilarni bajarish yaxshi natija beradi:
1. Jarohatni xirurgik ishlash.
2. 100000-150000 AB qoqsholga qarshi zardobni mushak ichiga
yuborish va 20-30 ml 25 foiz magneziy sulfat qo‘llash. Chaqaloqlarga –
10000-20000 AB, o‘smirlarga – 20000-80000 AB miqdor belgilangan.
Zardob yuborishdan oldin albatta uni qizitish kerak. Bir kursga 200000-
300000 AB zardob lozim bo’ladi. Og‘ir hollarda zardobni tomir ichiga,
endolyumbal yoki suboksipital yuborish mumkin.
3. N arkotik va neyroleptiklar, m ushak relak santlari qilinadi.
Tirishishga qarshi diazepam tomir ichiga 10-15 ml (kuniga 150-200 ml)
geksenal ishlatiladi. Aminazin sedativ ta’sirga ega bo‘lib, hushni butunlay
yo‘qotmaydi, antigistamin, gangliobloqator sifatida tirishishga qarshi
yaxshi natija beradi (25 foiz eritmasi 4 ml 4-5 m arta kuniga). Shuningdek,
resimon modda kondelfm (0,1 g 6-8 marta kuniga), diplatsin moddalari
qilinadi. Nafas sistemasida og‘ir o’zgarishlar sezilsa, mushak relaksantlari
yordamida (tubokkrarin) sun’iy nafas oldirish uskunasiga ulanib, bemorda
sun’iy ventilyatsiya o‘tkaziladi.
4. Yurak faoliyatini yaxshilovchi dori-darmonlar kamfora, kordiamin,
korglyukon, glyukozaning 40 foizli eritmasi yuboriladi.
5. Infeksiyaning oldini olish tadbirlari (antibiotiklar, sulfanilamidlar
va b.) qunt bilan bajarilishi lozim.
Bemor qorong‘ilashtirilgan, shovqindan uzoq xonaga yotqiziladi, zond
bilan ovqatlantiriladi, ho‘qna qilinadi, qovug‘ini kateterizatsiya qilish
rezina naylar bilan amalga oshiriladi.
Qoqsholdan o‘lim hozirgi vaqtda ham 70-100 foizni tashkil etmoqda,
uning oldini olish va muvaffaqiyatli davolash esa erta tashxis qo‘yishga
bog’liqdir.
Sibir yarasini(anthrax) sporogen sibir sibir yara tayoqchasi chaqiradi (V. anthracis). YUqish manbai kuydirgi bilan kasallangan odamlar, xayvonlar xisoblanadi.
PATOGENEZI. Inson organizmiga infekciya kasalangan odamlardan, sibir yarasidan o’lgan xayvonlar terisini, go’shti bilan ishlagan odamlar, yoki bu xayvonlami go’shtini istemol qilganda yuqadi. Xirurgik amaliyotda bu kasal likni teri formasi taalluqli, teri formasi sibir yara karbunkul bilan namoyon bo’ladi
2-savol
QOQSHOL
KLINIK MANZARA. Inkubatsion davr 3 kundan 4 kungacha davom etadi. Lekin inkubatsion davr ancha kech muddatlarda ham rivojlanishi mumkin. Qoqsholning klinik manzarasi hatto unchalik katta jaddalikda bo’lmagan yorug’lik, tovush va mexanik qo’zg’atuvchilariga javoban yuzaga keladigan mushaklar qisqarishi, tortishishi va boshqa motor reaktsiyalar ko’rinishida yuzaga chiqadi. UMUMIY QOQSHOL KLINIK MANZARASI. Umumiy qoqsholning boshlang’iq davrida umumiy tanglikning noaniq sezgilari yuzaga keladi. Tezda bosh og’riqlari paydo bo’ladi, teri qoplamalari rangparlanadi, ter chiqishil kuchayadi. CHaynov muskullarining. rigidligi sababli bemor og’zini keng ocholmaydi. Bir gancha vaqt o’tishi bilan yuz muskulaturasining ixtiyorsiz qisqarishi yuzaga keladiki, bu yuzda doimiy ijayish (sardonik jilmayish) ko’rinishini beradi. Keyinchalik
QOQSHOL
Keyinchalik jarayonga ensa mushaklari, so’ngra organing. uzun mushaklari va qorin mushaklari qo’shiladi, bu bemor tanasining keskin yozilishiga olib kelib xarakterli opistotonusni 3 yuzaga keltiradi. Tortishishlar kamgina yorug’lik, tovush kabi 2 mexanik qo’zg’atuvchilar sababli yuzaga keladi va bemor uchun juda ham azobli bo’ladi. Bemoming es-hushi, odatda saqlangan. Toksin faolligiga bog’liq holda tortishishlar turli intervallarda (30-40 daqiqadan 1 soatgacha) qaytalanadi. 3 Bemoming tana harorati qoqshoida ko’tariladi. Kuchli ifodalangan xuruj davrida turli asoratlar, qovurg’alar sinishi, nafas olishning buzilishlari, hatto nafas olishning to’xtashi rivojlanishi mumkin. Nafas olish to’xtashi bemoming o’limiga olib keluvchi asosiy sabab hisoblanadi.
MAHALLIY QOQSHOL KLINIK MANZARASI
Mahalliy qoqshol kam uchraydigan va tezda yo’qoladigan kasallik hisoblanadi. U infektsiya kirish darvozalan sohasida
Mahalliy qoqshol har damda umumiy qoqsholga o’tishi mumkin.
tortishishlar rivojlanishi bilan namoyon bo’ladi (yuz shikastidan keyingi bosh qoqsholi, qo’l-oyoq shikastiaridagi qoqshol). QOQSHOL KECHISHINING SHAKLLARI Qoqshol kechishining uchta shakli farqlanadi Engil shaklida mushak og riglan, yutishdagi qiyinchilik, xuddi pastki jag chiqishi holatidagiga o’xshash og’izni yopish imkoniyati yo’qligi, zaharli (sardonik) jilmayish, tortishishlar yo’qligi qayd qilinadi.
moyillik, tetanik
Qoqsholning o’rta ogirlikdagi shaklida yuqorida ko’rsatilgan simptomlarga opistotonus, tortishishlarga
QOQSHOL
tortishishlarning alohida xurujlari qo’shiladi. Qoqsholning og’ir shakli generalizatsiyalangan tetanik tortishishlar, qovurg’alararo muskullar va diafragma spazmlari 3 sababli nafas olish buzilishlari bilan xususiyatlanadi. Agar nafas olish tizimida buzilishlar kuzatilmasa, chamasi 1 haftadan keyin tortishishlar jadalligi pasayadi, ular kamyob bo’lib boradi va mushaklar tarangligi kamaygan sharoitda umuman yo’qoladi. Agar bemor tortishishlar davrini 3 sog’ayishini kutish mumkin.
muvaffaqiyati boshdan kechirsa, bemoming asoratiarsiz
DAVOLASH
Qoqsholni davolash quyidagi maqsadlarga qaratilgan bo’lishi kerak:
1) toksin ishlab chiqaruvchi qo’zg’atuvchilaming maksimal
2) iloji boricha toksinlaming katta miqdorini biriktirish, 3) hatto erta traxeostomiya qo’yish orqali nafas yo’llari
o’tkazuvchanligini taminlash;
4) ko’ndalang-targ’il mushaklaming reflektor qo’zg’aluvchanligini susaytirish va iloji boricha tortishishlar rivojlanishini oldini olish; 5) yuqori jadallikda sarf qilingan kaloriya to’ldirilishini taminlash;
6) yuzaga kelishi mumkin bo’lgan asoratlami doimiy ravishda oldini olish
Gazli gangrenani davolash patologik jarayon rivojlanishiga shubha uyg’ongan vaqtdan, yani kasallikning birinchi klinik belgilan – kengaytiruvchi xaraktordagi og’riqiar paydo bo’lganda va shish yuzaga chiqqanda boshlanishi kerak. Patologik jarayon mavjudigiga gumon qilingan barcha to’qimalar keng va zaruriy chuqurlikga ega kesimlar yordamida kesilishi lozim. Aniq o’zgargan mushak to’qimalari to’liq olib tashlanadi. Agar patologik jarayonning keng tarqalish holati kuzatilmasa, jarohatlar vodorod perekisi eritmasi bilan yuvilishi, permanganat kaliyning 3% li eritmasi shimdirilgan dokali drenajlar yordamida juda ham po’k holda drenaj qilinishi kerak (drenajlar jarohat chetlarining bir-biriga tegishiga yo’l qo’ymasligi zarur, jarohatni dokali drenaj bilan zich to’ldirish man etiladi!). Agar patologik jarayon keskin ifodalangan va qo’l yoki oyoq bo’ylab tez tarqalish moyilligiga 3 ega bo’lsa, qo’l yoki oyoqni amputatsiya qilish lozim. Bunday holatlarda faqatgina erta amputatsiya bemor hayotini saqlab qoladi. Davolashning zarury tarkibiy qismi bo’lib antibiotikoterapiya hisoblanadi. Keskin ifodalangan intoksikatsiyada har bir gazli gangrena qo’zg’atuvchisiga qarshi mo’ljallangan gangrenaga qarshi (polivalent) zardobni 50 000 AE dozada vena ichiga yuborish tayinlanadi. Qo’shimcha davolash tadbiri sifatida maxsus barokamera sharoitida to’qimalami giperbarik
oksigenatsiyasi uslubini qo’llash
tavsiya etiladi. Kuchli ifodalangan simptomlarga ega bemorlar jadal infuzion terapiya elektrolitlar oqsillar kerak.
– zardob, eritmalarini, konservirlangan toza qon olishi
PROFILAKTIKA
Anaerobli infektsiya bilan muvaffaqiyatli kurashishda profilaktik tadbirlami
puxtalik bilan bajarish katta ahamiyatga ega, gazli gangrenada esa yaxshi natijalarga erishish ushbu patologiyani erta aniqlash va o’z vaqtida faol davolash bilan bog’liq
Gazli gangrena profilaktikasi anaerob infektsiya rivojlanishiga sabab bo’luvchi barcha sharoitlami bartaraf qilishdan boshlanishi kerak, buning uchun to’qimalarda qon aylanishini yaxshilash zarur.
Jarohatga jarrohlik ishlovini berishda quyidagilami amalga oshirish lozim:
– yashay olmaydigan to’qimalarning barchasi va yot jismlar olib tashlanishi, -jarohat kanali bo’ylab yuzaga kelgan ko’r xaltalar ochilishi va tozalanishi, -hech qachon jarohatni tikmaslik.
Gazli gangrena rivojilanishiga shubha bo’lganda profilaktik tadbirlar ichida antibiotiklami qo’llash muhim ahamiyatga. Masalan, qon zardobidagi kerakli migdomi taminlash uchun 20-40 min birl. penitsillin Gb ni 1-14 kun mobaynida 2-3 marta vena ichiga yuborish. Spetsifik profilaktika tadbirlariga gangrenaga qarshi polivaient zardobni (Cl.perfringens, Cl.septicum, Cl.oedematiens ga qarshi 10 000 AE dozada) ishlatishni qiritish mumkin. Zardob, odatda gazli gangreria rivojlanishi uchun barcha sharoit mavjud bo’lgan hollardagina kiritilad
4-savol
SUYAK VA BO’G’IM SILINI KECHISH FAZALARI
I FAZA- PREARTRITIK. Suyakni epifiz qismmining bo’g’imga ya qinroq soxasida yallig’lanish o’chog’ini rivojlanishi bilan ifodalanadi. II FAZA – ARTRITIK. Bu fazada yallig’lanish suyakdan bo’g’imga o’tib ikkilamchi artrit chaqirishi bilan ifodalanadi. III FAZA POSTARTRITIK. Bu fazada yallig’lanish jarayoni
barqarorlashib, klinik belgilari turg’nlashib kasallikni xotimasinil belgilab beradi.
DIAGNOSTIKASI. Bemorlami tekshirish
umumiy standartlashtirilgan sxema bo’yicha olib boriladi: shikoyati aniqlanadi, anamnezi yig’iladi, klinik tek shiruvlar qilinadi.
Kasallikni boshlanishida bemorlar: ishtaxasini yomonligiga, tez-tez charchashga, yurganda xoldan toyib qolishga, vazni kamayib ketishiga, sub febril tana xaroratini ko’tkrilishiga shiko yat qiladilar.
Bemordan anamnez yig’ishda kasallikni rivojlanish tarixini so’rab surishtiriladi:
boshlanishida oyoqda fiziologik xarkatni cheklanishi, keyin
SUYAK VA BO’G’IM SILI
yurganda og’riq bezovta qilishi qo’shiladi, ko’pincha og’riq orqada, chanoq-son bo’g’imida va tizza bo’g’imida bezovta qiladi. Og’riq. odatdagiday, yurganda kuchayishi, qaddini buganda ko’proq bezovta qilishi bilan boshianadi. Hayotiy anamnezida ota-onasini sil bilan kasallanganmi yo’qmi aniqlanadi, ochiq turdagi sil kasailar bilan aloqada bo’lganligi extimoli aniqlanadi, infekcion kasallik bilan kasallangan bemorlami jaroxatlanish natijasida atrof muxitga ularni qoni sachraganda yaqinda bo’lganmi yo’mi shu kabilar aniqlanadi.
Tuberkulin sinamasi musbat chiqqanda bu belgilar birlashadi va umumiy sil intoksikaciyasi sindromiga qo’shiladi. Bemorlarni ko’rganda: vazni kamayadi (kaxeksiya), oyoq yoki
qo’llari birontasida mushaklar atrofiyasi, teri qoplamalarini oqarishi va shilliq qavatlarni oqarishi kuzatiladi. Erta rentgenologik belgilardan sil bilan kasallangan suyak va bo’g’imda, metafiz soxasini ko’migida; osteoporoz, sekvestriar, suvda eriyotgan qant» simptomi kabilar qayd qilinadi, shuni esda tuctish kerakki, osteoskleroz va periostit mutlaqo kuzatilmaydi. YAI lig’lanish jarayonga bo’g’im qo’shilsa avval bo’g’im tirqishini kengay ishi so’ng esa torayishi kuzatilishi, emirilishi, bo’g’im tog’ayi va suyagini kertik-mertik tusga aylanib qolishi bilan ifodalanadi.
Ismoilova Maftuna
313-b guruh talabasi
1.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
2. Qon guruhini va rezus omilini aniqlash.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
4.Qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklarni 3 guruhga boʻlinadi.
1. Shok va qon yoʻqotishini davolash uchun ishlatiladigan gemodinamik qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar (poliglyukin, reopoliglyukin jelatinol)
2. Turli zaharlanishlarni dezintoksikatsiya qiluvchi suyuqliklar ( polidez)
3. Parenteral oziqlantiruvchi preparatlar (oqsil gidrolizatlari kazein gidrolizati gidrolizin aminokrovin)
Ахматов Асил 314 А, мавзу №14 (доцент Касимов У.К.)
Bemor B 34 y. avtohalokatdan so’ng jarrohlik qabul
bo’limiga olib kelindi. Bemor ob’ektiv ko’rilganda ko’ruv paytida
ko’krak qafasida qontalash izlari bor. Bemorda ko’krak qavasi
o’ng tarafi nafas olishdan ortta qolmoqda. O’sha sohada 5
qovurg’ada kripitatsiya aniqlanadi.
Savollar:
Siz taxmin qilayotgan xolat nima? 2) Ushbu shikastlanish
mexanizmi qanday? 3)Bemorda qanday tekshiruvlarni o’tqazish
lozim?4) Birinchi yordam bosqichlari nimadan iborat?5) Qanaqa
asoratlar rivojlanishi mumkin?
Ашурова Рисолат 314А Мавзу №8(доцент Касимов У.К.)
Beorda ochiq shikastlanish natijasida kup qon yuqokan. Qon yo’qotilishini tezda to’ldirish uchun bemorga natriy sitrat bilan konservalangan 1000 ml bir guruh Rh-mos keladigan donor qoni quyildi. Qon quyish oxirida bemorda tashvish, terining rangsizligi, taxikardiya, mushaklarning titirash paydo bo’ldi.
1. Bemorda qanday asorat yuzaga keldi?
2. Uning oldini olish nima kilish kerak?
3. Qanday tibbiy choralar zarur?
1.Bemorga pirogenlari bo’lgan konservalangan qon quyilgan va natijada sepsis, uremiya,yurak-qon tomir yetishmovchligi
2.qon preparatlarini to’g’ri saqlash kerak zich flakonlarda va yopiq ma’lum temperaturada 4-8 gradusli sovuq sharitda saqlash lozim
3.taxikardiyaga qarshi prparatlar,bkeriyaga qarshi antibiotiklar va dezintoksikatsiya o’tkazish lozim
Nishonov Shoxboz 1d19-15c ass Abduraxmanov F.M mavzu №18
Sigir tana go’shtini so’ygandan so’ng, 4 kundan keyin selektsioner o’ng qo’lning orqa tomonida qizil tugun paydo bo’lganini, 2 kundan keyin ichi ko’k-pushti rangdagi pufakcha paydo bo’lganini va qo’lning shishishini payqadi. 4 kundan keyin pufakcha ochilib, qoraqo’tir paydo bo’ldi va atrofda yangi pufakchalar paydo bo’ldi. Harorat 40 ° C gacha ko’tarildi.
Savollar:
1) Dastlabki tashxis nima?
2) Bu vaziyatda jarroh qanday xarakat qilishi kerak?
3) Gazli gangrenani davosi.
4) Qoqshol klinikasi
Abjalov Jasur (Касимов У.К. мавзу 4)
1 daolash 1 d19 -14A
Kasal M., 26 yoshda, operatsiyadan keyingi uchinchi kun. Bemorda yopiq
qorin jarohati, sigmasimon ichakning yorilishi, najasli peritonit jarrohlik
amalietdan song, teri osti to’qimasida krepitatsiya, qattiq oqriq, operatsiyadan keyingi yara atrofida yumshoq shish paydo bo’ldi. Choklari olib tashlandi va jarohatdan hidli gemorragik ahlat aralashgan ajralma aniqlandi, teri osti to’qimasi nekrozlangan, devorlar va yaraning pastki qismi iflos qoplama bilan qoplangan.
1. Qanday infektsiyani rivojlantirish haqida o’ylash kerak?
2. Ushbu kasallikni inkubatsiya davrining davomiyligi qanday?
3. Bu vaziyatda nima qilish kerak?
4. Ushbu infektsiyani kompleks davolashda qanday fizik usuli ishlatiladi?
5. Biologik antiseptikani amalga oshirish kerakmi?
Абжалов Жасур 1 даволаш 314А (доцент Касимов У.К. мавзу 3)
Jarrohlik klinikasiga, uning faoliyati bilan tanishish uchun televideniyadan vakilar
keldi. Bosh hamshira ularni ko’rib, toza tibbiy halat va kolpachok operator va jurnalistga
kiydirib, bo’limga olib bordi. Jurnalist palataga kirib, yotgan 5 nafar bemorni ko’rdi, hayron
bo’lib, xona o’lchamini o’lchadi, bu 3m * 6m edi.
1. Katta hamshiraning harakatlarida qanday kamchiliklar mavjud?
2. U nima qilishi kerak edi?
3. Infeksiya tarqalishining oldini olish qaysi usuli buzilgan?
4. Jurnalist nimaga hayron qoldi?
5. Bemorlarni taqsimlashning qanday standartlarini bilasiz?
хирургик беморларни палатага жойлаштиришда стандарт методлар кабул килинган бунда 1 киши учун 6.5 ва 7.5м2 ни ташкил килиши к к шифокор беморни хар тамонлама куриши ва бемордан беморга ички инфекця юкишнини олди олинади колаверса палатага 2уриндан максималл 4урингача рухсат берилган бу ерда эса 5киши
Жавоб жуда суст ва ноаник – 3;
беморга физик антисептик куллаш к к эди дренаж колдириш к к эди шифокор хирур беморга биологик антисептик куллаш мумкин антибиотиклар кулланилганда жарохат ёрилиб некроз холат булмасди ичак инфекцялари хакида уйлаш мумкин буларга стафилакок стрептакок эшириа коли салмонелалар киради бу вазиятда беморга кайта оператця утказиш ва олдинги килинган хатоларни такрорламаслик керак дренаж колдириш ва антибиотиклар куллаш к к
Мавзуни кайта такрорланг – 3;
Азимов Химойиддин-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№4.
Саволлар:
1. Антисептика тушунчаси нима?
2. Физик антисептика усули: Дренаж ва тампон хакида маълумот ёзинг.
3. Бактерицидлик нима?
4. Биологик антисептика: протеолитик ферментлар мохияти нимада?
5. Вазиятли масала: Хирургия бўлимига чап сон юқори учлиги олд юзаси йиртилган жарохати билан бемор олиб келинди. Шифокор жарохат четларини кесиб тўғирлади, қон кетишни тўхтатди, жарохатни фурацилин билан ювди ва терига чоклар қўйди. Кандай антисептика турлари кулланилди?
1.Антисептика – жароҳатларни ва уларни тозалаб даволашда ишлатиладиган асбобларни кимёвий моддалар билан юқумсизлантириш усули. 1867 й. да инглиз олими Ж. Листер француз бактериолог Л. Пастер тажрибаларига асосланиб операцион хона ҳавосидаги, жарроҳ қўлидаги ва жароҳатга ишлатиладиган нарсалар (дока, жарроҳлик асбобларидаги бактериялани йўқотиш билан жароҳатларни кўпгина асоралардан сақлаб қолиш мумкин, деган хулосага келди.
2.физик антисептика яраларда микробнинг ривожланишига йўл қўймайдиган физик усуллар бўлиб, очиқ ва ѐпиқ дренажлар ҳамда сўровчи ваакумлардан фойдаланишдир.
Дренаж (тиббиёт да) – жароҳат ёки тана бўшлиғидаги суюқликни шимиб ва сўриб ташқарига чиқариш учун қўлланиладиган махсус буюмлар, уларга шиша дока турундлар, резина ёки хлорвинилдан ясалган найчалар киради.
Тампон – это изделия, которое предназначено для использования при менструации. Оно вводится непосредственно во влагалище. По внешнему виду тампон напоминает валик, цилиндрическая форма которого полностью соответствует анатомии влагалища, что позволяет обеспечить максимальную защиту и комфортность.
3.Бактерицидлик – физик, кимёвий ва биологик омилларнинг Микроорганизмлар (шу жумладан, бактериялар)ни ўлдира олиш хусусияти.
4.биологик антисептика микробларни ўлдириш орқали инсон организмининг иммунобиологик ҳолатини оширишни таъминлаш мақсадини кўзлайди. Биологик антисептик моддалар қаторига антибиотиклар, энзималар, зардоблар киради. … кучини ошириш антисептикани қайси усулига киради?
5. Биологик антисептика туридан фойдаланилади ,
Холмуротов Эркин-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№4.
Саволлар:
1. Кандай антисептика усулларини биласиз?
2. Қўлни ултратовушли стерилизация қилишда ишлатиладиган асбобнинг мохияти нимадан иборат?
3. Химик антисептика: оксидловчилар ва спиртлар гурухи хакида маълумот ёзинг.
4. Биологик антисептика: антибиотиклар хакида маълумот ёзинг.
5. Вазиятли масала: 67 ёшли беморни ярасини боғлаш пайтида қориннинг олдинги деворида, йирингли некрозланган яра аниқланган. Қандай механик ва физик антисептик усулларни қўллайсиз?
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi.
2. Bu usulda sterilizatorlar kuchsiz antiseptik (0,05% xlorgeksidin biglyuqonatning suvli eritmasi) bilan to’ldiriladi va ultratovush to’lqinlar ta’sirida xirurgik instrumentlarni, kichik plastmassa obyektlarini yoki jarroh barmoqlarini dezinfeksiya qilinadi.
3. Oksidlovchilar. Borat kislota kuchsiz antiseptik bo’lib, yukori qonsentratsiyada mikroblarning o’sishita ta’sir etmaydi. 2-3 % li eritma sifatida to’qimalarga kam ta’sir etib, chayish, yuvish, ho’l bo?lamlar uchun ishlatiladi. Ko’k yiringlatuvchi tayoqchaga kuchli ta’sir qiladi.
Kaliy permanganat. Suvda yaxshi eruvchan koramtir kristalldir. Tibbiyotda keng qo’llaniladi. Kuchsiz eritmalari (0,5-1 % li) pushti rangga ega bo’lib, o?iz bo’shli?i, qovuk va boshqa organlarni chayish uchun ishlatiladi. Kuchliroq (2-5 % li) eritmalari esa qoramtir binafsha rangga ega. Bu eritma bakteritsid xususiyatga ega, to’qimani kuydirish xossasi ham bor. Shuning uchun kuyishda qoraqo’tirlarni davolashda, badbo’y hidni yo’qotishda, shuningdek chiriyotgan, yiringli jarayonlarni yuvishda qo’llaniladi.
Vodorod peroksid. 3-5 % li eritmasi ishlatiladi. Rangsiz suyuqlik. To’qima ekssudati va yiringi bo’lgan joyda suv va kislorodga parchalanadi. Vodorod peroksidning antiseptik xossalari kuchsizdir, lekin ajralib chiqayotgan yislorod anaerob va chirituvchi mikroblarning rivojlanishiga noqulay sharoit yaratadi. Vodorod peroksid to’qima fermenti katalaza bilan ko’shilib, kislorod ajratadi, bu ko’p mikdorda ko’pik ajralishiga olib keladi. Ko’pik harakati tufayli jarohatdan yot jismlar, qon Kuyqasi, yiring chiqib ketadi. Oksidlovchi sifatida anaerob infeksiyasi natijasida ro’yobga kelgan (gazli gangrena) yiringli jarayonni davolashda keng qo’llaniladi. Shuningdek vodorod peroksid yordamida yaraga yopishib kolgan bo?lamlarni olib tashlasa ham bo’ladi.
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Aminoglikozidlar. Ular bakteritsid ta’siriga ega bo’lib, ta’sir doirasi keng preparatlarga kiradi. Bu guruhning ma’lum bi qismi nursimon zamburu?lardan (streptomitsin, neomitsin, kanamitsin) olinadi. Aminoglikozidlar buyrak va kuloqqa toksinli ta’si ko’rsatishi mumkin. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.
5. H2O2 va HCLO
Жавоблар кабул килинди. Бахо-3. Амалий кисмини топширинг.
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi
2. UZO-10-01 EDPO ni dezinfektsiyalash uchun ketma-ket ishlab chiqarilgan idishlar qopqog’ida joylashgan radiatorli kabel orqali ulangan ultratovush generatoridan va metall reflektor plitasidan iborat. Bundan tashqari, o’rnatish EDPO-dan olingan korpus va palletni o’z ichiga oladi. Shunday qilib, korpuslar va tagliklarning o’zaro almashinishi ta’minlanadi, bu esa shunga o’xshash EDPO konteynerida dezinfeksiya qilingandan so’ng uni o’rnatishga yuklash (o’tkazish) paytida operator qo’llari bilan aloqa qilishni istisno qilish imkonini beradi. Asbobni sterilizatsiya qilish uchun tayyorlashning uzluksiz zanjiri ta’minlanadi – taglikning pastki qismiga metall aks ettiruvchi plastinka yotqizish va asbobni taglikka yuklash; dezinfektsiyali idishdagi asbob bilan palletni joylashtirish; ma’lum vaqt davomida dezinfeksiya qilish; palletni olib tashlash va uni oqayotgan suvda yuvish; palletni detarjen bilan boshqa (o’rnatish to’plamidan) idishga joylashtirish; radiator bilan qopqoqni o’rnatish; ultratovushli tozalash; tovoqni tozalangan asbob bilan olib tashlash va uni oqayotgan suvda yuvish. Dezinfektsiyalash vositasi detarjan xususiyatlariga ega bo’lsa, dezinfektsiyalash jarayoni PSO bilan birlashtiriladi.
3. Sefalosporin guruhi
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Levomitsin guruhi. Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Tetrasiklinlar. Bu guruhdagi antibiotiklar ta’sir doirasi keng preparatlardir. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Maxsus zardoblar, vaksina va antibiotiklar ta’sirida bemorning himoya kuchlarini oshiradigan, jarohatlarda infeksiyaning rivojlanishini to’xtatuvchi antiseptik xususiyatlari bo’lgan davolash vositalari ishlatiladi (maxsus vaksina va immun zardoblar, anatoksinlar, immun globulinlar, qon va plazma quyish va b.), shuningdek ma’lum bir organizm (viruslar, zamburu?lar va b.) faoliyatidan paydo bo’lgan moddalar orqali boshqalarga ta’sir qilish (antibiotiklar, bakteriofaglar va proteolitik fermentlar) dan iborat.
5. H2O2
Холмуротов Эркин-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№5.
Саволлар:
1. Десмургия хакида тушунча келтиринг.
2. Бош сохасига куйиладиган богламлар кайсилардан иборат?
3. Циркуляр богламлар куйиш техникаси кандай?
4. Дезо боглами алгоритми кетма-кетлиги кандай?
5. Вазиятли масала: Чап думбада ривожланган инфекциядан сўнги абцессни кенг очиш йўли билан кесиб олинган йиринг электрсўрғич ёрдамида сўриб олинган. Абцесс бўшлиғи антисептик суюқлик билан ювилган ва бўшлиққа пахта – марлядан иборат стерил тампон қўйилган. Сиз шу сохага кандай мустахкам боглам куясиз? (Боглам тури).
1. Antiseptikaning fizik, mexanik, kimyoviy, biologik turlari farq qilinadi.
2. Bu usulda sterilizatorlar kuchsiz antiseptik (0,05% xlorgeksidin biglyuqonatning suvli eritmasi) bilan to’ldiriladi va ultratovush to’lqinlar ta’sirida xirurgik instrumentlarni, kichik plastmassa obyektlarini yoki jarroh barmoqlarini dezinfeksiya qilinadi.
3. Oksidlovchilar. Borat kislota kuchsiz antiseptik bo’lib, yukori qonsentratsiyada mikroblarning o’sishita ta’sir etmaydi. 2-3 % li eritma sifatida to’qimalarga kam ta’sir etib, chayish, yuvish, ho’l bo?lamlar uchun ishlatiladi. Ko’k yiringlatuvchi tayoqchaga kuchli ta’sir qiladi.
Kaliy permanganat. Suvda yaxshi eruvchan koramtir kristalldir. Tibbiyotda keng qo’llaniladi. Kuchsiz eritmalari (0,5-1 % li) pushti rangga ega bo’lib, o?iz bo’shli?i, qovuk va boshqa organlarni chayish uchun ishlatiladi. Kuchliroq (2-5 % li) eritmalari esa qoramtir binafsha rangga ega. Bu eritma bakteritsid xususiyatga ega, to’qimani kuydirish xossasi ham bor. Shuning uchun kuyishda qoraqo’tirlarni davolashda, badbo’y hidni yo’qotishda, shuningdek chiriyotgan, yiringli jarayonlarni yuvishda qo’llaniladi.
Vodorod peroksid. 3-5 % li eritmasi ishlatiladi. Rangsiz suyuqlik. To’qima ekssudati va yiringi bo’lgan joyda suv va kislorodga parchalanadi. Vodorod peroksidning antiseptik xossalari kuchsizdir, lekin ajralib chiqayotgan yislorod anaerob va chirituvchi mikroblarning rivojlanishiga noqulay sharoit yaratadi. Vodorod peroksid to’qima fermenti katalaza bilan ko’shilib, kislorod ajratadi, bu ko’p mikdorda ko’pik ajralishiga olib keladi. Ko’pik harakati tufayli jarohatdan yot jismlar, qon Kuyqasi, yiring chiqib ketadi. Oksidlovchi sifatida anaerob infeksiyasi natijasida ro’yobga kelgan (gazli gangrena) yiringli jarayonni davolashda keng qo’llaniladi. Shuningdek vodorod peroksid yordamida yaraga yopishib kolgan bo?lamlarni olib tashlasa ham bo’ladi.
Vino spirti. 70-96 % li toza hamda aynitilgan (denaturat) spirt eritmasi ishlatiladi. 70 % li spirt dezinfeksiyalash va 96 % li spirt oshlash ta’siriga ega. Spirt tashqi antiseptik, u xirurg qo’lini dezinfeksiyalash va oshlash, asbob-uskunalarni dezinfeksiyalashda, ipak, ketgutni tayyorlashda/keng ishlatiladi. Spirt o’ziga xos hidli, uchuvchan, osongina alangalanuvchi suyuqlikdir, muzlamaydi.
4. Aminoglikozidlar. Ular bakteritsid ta’siriga ega bo’lib, ta’sir doirasi keng preparatlarga kiradi. Bu guruhning ma’lum bi qismi nursimon zamburu?lardan (streptomitsin, neomitsin, kanamitsin) olinadi. Aminoglikozidlar buyrak va kuloqqa toksinli ta’si ko’rsatishi mumkin. Tetrasiklin guruhiga kiruvchi antibiotikla grammusbat va grammanfiy kokklarga, spiroxeta, leptospiralarga rikketsiylarga, viruslarga kuchli ta’sir qiladi. Ular tabletka, kapsula, sharbat (biomitsin, aureomitsin, vibromitsin, vitotsiklin sifatida 3-4 marta sutkasiga 0,1-0, 25 g, aerozol, suspenziya va surtma dori (tetrasiklin, oksitetrasiklin, surtma dorilag oksikarb, oksizon va b.) sifatida, shuningdek mushaklar ichiga ven tomiriga (terramitsin, morfotsiklin, rondomitsin) ishlatiladi
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Amaliyotda ko’prok levomitsetin va sintomitsin ishlatiladi. Sintomitsin tarkibida levomitsetin bor. Ular grammmusbat, grammanfiy kokklarga, spiroxeta, rikketsiy va ba’zi bir viruslarga o’ta ta’sirchan. Kapsula, tabletka, ko’z tomchisi aerozol (levovinizol, olazol), surtma dori, liniment 1-10% li sintomitsin, iruksol) mushaklar va vena ichiga sutkasiga 2-4g kiritiladi.
Eritromitsin va oleandomitsin fosfat. Antimikrob ta’siri bo’yicha penitsillinga yaqin. Grammusbat, ba’zi grammanfiy kokklarga, brutsella, rikketsiy, traxoma, zaxm qo’z?atuvchilariga ta’sirchan. Tabletka va kapsulada chiqariladi, sutkasiga 0,25 g 4-6 marta ichiladi, emulsiyasi esa mushaklar va vena ichiga yuboriladi.
Yarim sintetik bo’lgan guruhdagi antibiotiklar asosida 7 -aminotsefalosporan kislota yotadi. Sefalosporinning ta’sir doirasi keng, hatto benzilpenitsillin ta’sir qilmaydigan mikro-organizmlarni ham o’ldiradi.
Sefaloridin (seporin). Sutkasiga 4-6 g bo’shliqlarga, mushaklar ichiga, venaga kiritiladi.
5. H2O2 va HCLO
1. Desmurgiya (grekcha «desmos» aloqa, bog‘lam, qiyiqcha, harakat, ish ma’nosini bildiradi, sinonimi desmologiya) umumiy xirurgiyaning asosiy bo‘limlaridan biri bo‘lib, bog‘lamlar turi va bog‘lam qo‘yish qoidalari to‘g‘risidagi ta’limotdir.
2. Kosinkali bog’lam, ensaga qo’yiladigan 8 simon bog’lam, qonturli boylam, naysimon bog’lam.
4. Shikastlangan qo’lni fiziologik holatda tutgan holda qo’ltiqqa paxtalik gardish bolish qo’yiladi va tirsak bo’g’imi to’g’ri burchak hosil qilguncha bukiladi va qo’lni ko’krakka tekkuncha keltiriladi. Dezo bog’lami to’rt marta yuritiladi va bintlash kasal qo’l tomon yuritiladi. Birinchi bintlashda bint turi sog’ tomondan shikastlangan soha tomonga sirkular yo’l bilan yelkani ko’krak qafasiga qotiriladi. Ikkinchi bog’lam yo’li sog’ qo’ltiqdan bemor qo’l yelkasi ustiga bintni yo’naltirib, yelka ustidan orkaga va pastga tushadi, uchinchi yo’naltirishda bint bog’lami tirsak bo’g’imini aylanib o’tib, bilakni ushlab turadi. So’ngra qiyshiq yo’nalishda yuqoriga sog’ tomonning qo’ltig’iga o’tiladi, undan ko’krak qafasining orqasiga bog’lam yuritiladi. To’rtinchi yo’l shikastlangan yelka usti sathidan tirsak bo’g’imiga o’tadi; u bilakning yuqori qismidan aylanib ko’krak qafasining orqa tomoniga o’tadi va sog’ tomonning qo’ltig’idan bog’lam chiqadi. Aytib o’tilgan 4 bint yo’nalishi takroran bir necha marta shikastlangan qo’l yaxshi qotirilguncha yuritiladi.
5. Naysimon yoki boshoqsimon boylam.
3. Bint gir aylantirib o‘raladi, bintning navbatdagi o‘rami avvalgi o‘ramni tamomila bekitiladi.
1. Desmurgiya (grekcha desmos aloqa, bog’lam, qiyiqcha+harakat, ish, sinonimi desmologiya) umumiy xirurgiyaning asosiy bo’limlaridan biri bo’lib, bog’lamlar turi va qo’yish qoidalari to’g’risidagi ma’lumot yig’indisi.
2. Konturli, kosinkali va «8» simon bog’lam.
3. Bint gir aylantirib o‘raladi, bintning navbatdagi o‘rami avvalgi o‘ramni tamomila bekitiladi.
4. Shikastlangan qo’lni fiziologik holatda tutgan holda qo’ltiqqa paxtalik gardish bolish qo’yiladi va tirsak bo’g’imi to’g’ri burchak hosil qilguncha bukiladi va qo’lni ko’krakka tekkuncha keltiriladi. Dezo bog’lami to’rt marta yuritiladi va bintlash kasal qo’l tomon yuritiladi. Birinchi bintlashda bint turi sog’ tomondan shikastlangan soha tomonga sirkular yo’l bilan yelkani ko’krak qafasiga qotiriladi. Ikkinchi bog’lam yo’li sog’ qo’ltiqdan bemor qo’l yelkasi ustiga bintni yo’naltirib, yelka ustidan orkaga va pastga tushadi, uchinchi yo’naltirishda bint bog’lami tirsak bo’g’imini aylanib o’tib, bilakni ushlab turadi. So’ngra qiyshiq yo’nalishda yuqoriga sog’ tomonning qo’ltig’iga o’tiladi, undan ko’krak qafasining orqasiga bog’lam yuritiladi. To’rtinchi yo’l shikastlangan yelka usti sathidan tirsak bo’g’imiga o’tadi; u bilakning yuqori qismidan aylanib ko’krak qafasining orqa tomoniga o’tadi va sog’ tomonning qo’ltig’idan bog’lam chiqadi. Aytib o’tilgan 4 bint yo’nalishi takroran bir necha marta shikastlangan qo’l yaxshi qotirilguncha yuritiladi. Dezo bog’lami asosan o’mrov suyagi singanda birinchi yordam sifatida keng qo’llaniladi.
5. Naysimon bog’lam.
Жавоблар кабул килинди. Бахо-3. Амалий кисмини топширинг.
Mavzu:8
1. Donorlik. Qonni saqlash va konservatsiya qilish haqida tushuncha bering.
2. Qon guruhi va rezus omilini aniqlash turlari.
3. Gemotransfuziyaga bo`lgan ko`rsatmalar. Autogemtransfuziya nima degani va qanday bajariladi?
4. Qon o`rnini bosuvchi eritmalar haqida nimalarni bilasiz
Vaziyatli masala:
Bemorga gemotransfuziya amaliyoti bajarib bo`lgandan keyin, bir soat o`tib, bemor issig`i baland bo`lishi titrashi aniqlandi.
Savollar:
1. Bemorda qanday jarayon kechmoqda?
2. Gemekalon poketi qayerda, nima maqsadda va nechcha soat saqlanadi?
3. Gematransfuziya amaliyotining bajargandan keyin bemorda qanday asoratlar bor?
1⃣.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
1.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
2. Qon guruhini va rezus omilini aniqlash.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
4.Qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklarni 3 guruhga boʻlinadi.
1. Shok va qon yoʻqotishini davolash uchun ishlatiladigan gemodinamik qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar (poliglyukin, reopoliglyukin jelatinol)
2. Turli zaharlanishlarni dezintoksikatsiya qiluvchi suyuqliklar ( polidez)
3. Parenteral oziqlantiruvchi preparatlar (oqsil gidrolizatlari kazein gidrolizati gidrolizin aminokrovin)
Исмаилова Мафтуна жавобларингиз коникорли.Сизга 3 бахо куйдик
Абдивоитов Шухрат-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№7.
Саволлар:
1. Кон кетиши ва кон йукотиш нима? Уларнинг фаркини тушунтиринг.
2. Гематома ва пульсланувчи гематома нима?
3. Кон кетишининг анатомик таснифи кандай? Хар бирига таъриф беринг.
4. Кон кетишини вактинча тухтатиш усулларига кайсилари киради?
5. Вазиятли масала: Конкида учаётган қиз йиқилиб ўнг тиззаси билан музга йиқилди. Тиззада 3,5 х 2 см енгил, сизиб қонаётган жарохат мавжуд. Сиз бу холатда кон тухтатишнинг кайси усулидан фойдаланасиз? Бемор жарохатига қандай боғлам қўйиш керак?
1:Кон кетиши-бу коннинг томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади.
Кон йукотиш-бу патолигик жараён булиб Кон кетиш натижасида ривожланади ва томирлар узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси бн характерланади
2:Гематома-бу Кон бн тулган синъий бушлик булиб тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги бн туташ булиш холати.
3:Артериал -Кон алвон ранг булиб пулсланувчи оким бн окади ва Кон томир канча катта булса оким шунча кучли булади вакт бирлигида йукотилган Кон миккдори хам шунча куп булади
Веноз- окайотган коннинг ранги тук булиб бир текис секинлик бн окади. Шикастланган вена атрофида йиринг артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мн.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучли ва хавфли булиши мумкин
Капилляр -Кон кетиши кучли булмасадан Кон жарохатнинг бутун йузадан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз- Кон кетиши паренхиматоз аъзолар (жиган талок буйраклар)шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухтатиш кийин ва уткир анемияга олиб келади
Арлаш- бундай Кон кетиши бир нечп хил томирлар шикастланиши билан характерланади
Сабабига Кура-
Травмами
Аррозив
Диапедез
КЛИНИК манзарасига Кура
Ташк
Яширин
Ички
Тезлиги ва микдорига Кура
Уткир
Сурункали
Вактига Кура
Бирламчи
Иккиламчи
4:Кон тухтатишни вактинчалик усулларига
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам бн тухтатиш
Кул-ойокларни кутариб туриш
Кул бн катта магистрал артериал томирларни босиб туриш
Бугимларни максимал букиш ёки ута чузиш
Кон кетайотган жойдан юкорисига жгут ёки бошка бирор боглам куйиш
5: Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб бунда Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан паста яни танага узок кисмдан жгут ёки богам куйиш керак (тизза бугимини максимал букуб турса хам булади)
Юу йерда тизза бугимига якинлаштирувчи ва узоклаштирирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
Жавоблар кабул килинди. Бахо-3. Амалий кисмини топширинг.
Кувондиков Мухриддин-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№7.
Саволлар:
1. Аневризма ва сохта аневризма нима? Уларнинг фаркини тушунтиринг.
2. Петихия ва пурпура нима?
3. Кон кетишининг клиник кечишига караб таснифи кандай?
4. Кон кетишини доимий тухтатиш усулларига кайсилари киради?
5. Вазиятли масала: Ёғоч арралайдиган станокда ишлаётган 40 ёшли эркак унг қўл бармокларини станокда кесиб юборди. Барча бармоқлар тирноқ фалангаси ва ўрта фалангаси кафт юзаларида кесилган енгил қонаётган жарохатлар бор. Қандай боғлам қўйиш керак?
Muxriddin:
1.Anevrizma (yun. aneurysma – ken-gayish) – tomir devorining choʻzilishi va boʻrtib chiqishi natijasida qon to-mir yoki yurak boʻshligʻining chegaralangan kengayishi. Miokard infarqti, atero-skleroz, zaxm va boshqa kasalliklar, shuning-dek shikastlanish (travmatik A.) sabab boʻladi. Haqiqiy va soxta A. kuzatiladi. Haqiqiy A. arteriya devorining shikast-lanmay kengayishidan, soxta A. esa tomir shikastlanganda devori yorilib, atrof-dagi toʻqimalarga qon quyilishidan vu-judga keladi.
2.PURPURA (lot. purpura — toʻq kizil rang) , trombotsitope nik purpura, gemmoragik purpura — gemmorragik diatez guruhiga mansub kasallik. Odam va hayvonlarda koʻp uch-raydi. Qonda trombotsitlarning kamayishi va qon ivishining buzilishidan kelib chiqadi. Purpurada, asosan, teriga qon quyilib, shilliq pardalar qonaydi. Simptomatik (septik endokardit, splenomegaliya, leykoz) va doridan (analgetiklar, sulfanilamidlar) boʻladigan Purpura ajratiladi.
3.Qon ketishi turlaridan. Arteriyadan Qon ketishi juda xavfli, bunda qon tomirdan bosim bilan otilib chiqadi. Bolalar va qariyalarda qon yoʻqotish ayniqsa xavfli. Ayollarda qon yoʻqotish erkaklarga nisbatan yengilroq kechadi. Qon ivishining pasayishi bilan kuzatiladigan baʼzi kasalliklarga (gemofiliya, nur kasalligi) duchor boʻlgan odamlarda qon koʻp ketmasa-da, Qon ketishi jarayoni uzoq davom etishi tufayli xavfli boʻladi. Qon ketishi tashqi (qon teridagi jarohat orqali tashqariga chiqadi) va ichki (qorin, koʻkrak, kalla suyagi boʻshliqlari va boshqalar) boʻlishi mumkin. Qon toʻqima ichiga quyilganda yumshoq toʻqimalarni suradi va u yerda toʻplanib, gematoma hosil qiladi yoki singib ketadi (qarang Lat yeyish). Tashqi Qon ketishi, odatda, teri va ogʻiz, burun bushligʻi shilliq pardalarining jarohatlanishi bilan bogʻliq
4.Qon ketishini vaqtincha va tamoman toʻxtatish mumkin. Vaqgincha qon toʻxtatishda jgut, bosuvchi bogʻlamlar bogʻlanadi, tomir toraytiruvchi moddalar, muz ishlatiladi. Tamoman qon toʻxta-tishda jarrohlik usullari (tomirlarni bogʻlash, tikish, shikastlangan aʼzolarni olib tashlash), shuningdek, qon quyish, qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar va dorilar qoʻllaniladi.
5.bemor qollari sakkizsimon korinishida boglanadi
Жавоблар кабул килинди. Бахо-3. Амалий кисмини топширинг.
Солиев Зафар-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№8.
Саволлар:
1. Кон гурухи ва резус омил нима?
2. Реинфузия хакида тушунча ёзинг.
3. Кон урнини босувчи суюкликлар – гемодинамик гурухи хакида тушунча беринг. Мисоллар келтиринг.
4. Кон компонентларини биласизми? Улар кайсиларидан иборат?
5. Вазиятли масала: Хирургия қабул бўлимига кўплаб жарохатлар билан оғир ахволда шок холатидаги беморни олиб келишди. Бемор териси рангпар, совуқ тер билан қопланган, хуши ностабил, ипсимон пульс, А/Б 80/50 мм.сим.уст.тенг. Беморга қандай гемотрансфузион даво муолажасини тайинлайсиз?
Javoblar:
1. Qon guruhi — eritrotsitlarning individual antigen xarakteristikalarining tavsifidir. Bu eritrotsitlar membranasidagi uglevod va oqsillarning kimyoviy tarkibi orqali aniqlanadi.
Rezus-faktor (Rh) — odamlar va bengal makakalari eritrotsitlarida boʻladigan antigen. Rezus-faktor bor yoki yoʻqligiga qarab rezusmusbat (Rh+ odamlarning 85%) va rezusmanfiy (Rh— odamlarning 15%) organizmlarga ajratiladi. Qon quyishda Rezus-faktorning amaliy ahamiyati katta. Rezusmanfiyli odamlarga rezusmusbatli odamlarning qoni quyilsa yoki rezusmanfiyli ayolning homilasi rezusmusbatli boʻlsa, immun kasallik (chaqaloqlarning gemolitik kasalligi va boshqalar) vujudga kelishi mumkin. Bunday holatlarni aniqlash va davolash hozir yaxshi yoʻlga qoʻyilgan. Tugʻruq vaqtida, shuningdek, qon quyishda qon gruppasi kabi, Rezus-faktor ham, albatta, hisobga olinishi shart.
2. Reinfuziya – bemorning o’z qonini to’plash va qayta quyish (infuzion).
3. va 4. Qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar, infuzion vositalar – davolash maqsadida qon yoki plazma o’rniga ishlatiladigan vositalar; shok holatida, ko’p qon yo’kotganda, kamqonlik, yiringli Septik kasalliklarda, kuyganda va boshqa(lar)da qo’llaniladi. Ta’sir etishiga ko’ra gemodinamik (shokka qarshi), dzintoksikatsion va parenteral qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar ajratiladi. Shokka qarshi preparatlarga dekstran asosidagi o’rta molekulali poliglyukin, polifer, poliglyusolь, makrodeks, intradeks, dekstran, plazmodeks, xemodeks va boshqa(lar), shuningdek, quyi molekulali reopoliglyukin, reoglyuman, remakrodeks, lomodeks, dekstran-40, gemodeks; jelatina preparatlari – jelatinol, gemjelь, jelofuzin, plazmojelь; gidrooksietikraxmal asosidagi preparatlar – oksiamal, volekam, plazmosteril, voleks, 6-XES; politilen glikol asosidagi polioksidinlar ishlatiladi. Dezintoksikatsion (organizmni zaharli moddalardan tozalovchi preparatlar) ta’sir etuvchilarga quyi molekulali polivinilpirolidon asosidagi preparatlar, asosan, gemodez, neogemodez, periston-N, subtozan, plamozan, komidon va h. k. kiradi. Ular har xil zaharli moddalar bilan kompleks birikmalar hosil qiladi va siydik orqali organizmdan chiqib ketadi. Parenteral ovqatlantirishda (ovqat sifatida) oqsil mahsulotlari (plazma, alьbumin), shuningdek, oqsil gidrolizatlri (kazein gidrolizati, gidrolizin, aminpeptid, fibrinosolь va boshqa(lar)) qo’llaniladi. Yog’li emulьsiyalar (infuzolipol, intrapipid, lpifizian, lipofundin, lipozin, infonutrol, fatgen) ham parenteral ovqatlantirish va organizmning quvvatini oshirish uchun ishlatiladi. Kompleks ta’sir ko’rsatuvchi, shuningdek, kislorod tashish faoliyatiga ega, suv-tuz hamda kislota-ishkor muvozanatini boshqaruvchi qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar ham mavjud.
5. Bemorga 1- yordam:
– Zudlik bilan qon to’xtatiladi;
– Qon bosimi ko’tariladi; (shokdan chiqarish maqsadida) gormonlar qilish mumkin;
– Qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar quyish mumkin reopoliglukin yoki bemor axvoliga qarab eritrositar yoki plazmali massa quyish mumkin (tezkor qon taxlili javobiga binoan);
– Nafas tiklash maqsadida kofein yoki kordiamin qilish mumkin oksiginoterapiya ham qilish mumkin;
– Glukoza 40% eritmasi yoki 5% li 250 ml eritmasini ham quyish mumkin;
– Qolgan muolajalar bemor xolatidan kelib chiqqan xolda olib boriladi;
Жавоблар кабул килинди. Бахо-3. Амалий кисмини топширинг.
Nishonov Shoxboz-1d19-15c-ass Abduraxmanov F.M.- Mavzu№7.
Arterial qon ketishi bilan og’rigan bemorga chap songa jgut qo’yildi. Jgut qo’yilgandan so’ng bir necha soat o’tgach (qachon qo’yilgani aniq ma’lum emas) kasalxonaga olib borildi. Jgut ostidagi og’riqlarga shikoyat qilmoqda. Tekshiruv chog’ida oyoq oqish-ko’kimtirligi, terining harorati va sezuvchanligi kamayib ketgan aniqlandi.
1) Jgutdan foydalanishda qanday xatolarga yo’l qo’yilgan.
2)Uzoq muddatli jgut qo’yish uchun qanday profilaktik tadbir o’tqazish kerak
3) Qon ketishni vaqtinchalik to’xtatish usullari
4) Gematoma nima?
1 Kuyishning 2-darajasi
2 Uolles usuli usul toʻqqizlik qoiasi nomi bilan maʼlum. Bunga nisbatan tananing hamma yuzalari 9% ni tashkil qiladi. Glumov usuli kaft qoidasi bilan maʼlum.
Villiavin va Postnikov usuli ham qoʻllaniladi
3 Bosib koʻrish Tetratsiklin flyuorsentsin Ogʻriq sezgisini aniqlash va ferment usuli
4 Yuqori temperatura fizik ta’sir ionlovchi radiatsiya kimyoviy moddalar turli toksinlar Quyosh nuri
5 1 Taasirlovchi agentni yoʻqotish 2 Kuygan sohani sovitish 3 Aseptik bogʻlam qoʻyish 4 Anesteziya 5 Tez yordam chaqirish 6 Operativ davo 7 Nekrotomiya 8 Oʻtkir toksemiyani davolash
Bemorda jgutdan foydalanishda jgut qoyilgan joyda jgut 2 soatdan ortiq qolib ketgan.Chunki jgut 2 soat muddatga qoyiladi Agar qoyilgan jgut 2 soatdan ortiq qolib ketsa.Arteriyalar qisiladi yumshoq toqimalar shikastlanadi Nerv yollari eziladi.Jgut 2 soatdan ortiq qoyilsa toqimalardi ezlishni hisobiga GANGRENA vujudga kelishi mumkin.Jgut qoyilgandan kegin qon aylanishni toxtashi hisobiga toqimalar kislarod bn toyinmedi.3.Qon ketishni Mexanik Termik Ximyaviy Termik Biologik usullar bor.Qon ketish Tashqi va ichki qon ketishga bolinadi.Tashqi qon ketishda agar shikastlangan tomir korinmasa jaroxat xirurgik yo’l bilan kengaytiriladi va qon ketayotgan tomir topip operatsiya yo’li bn bog’lab qoyiladi.Kapillyar parenximatoz vena kichik arteriya tomirlardan qon ketsa bosib turadigan bog’lamlardan foydalaniladi.Qon aylanishni buzmaslik uchun tomirni haddan tashqari ezib boglamaslik kerak chunki toqimani zararlab qoyishi mumkin Venadan qon ketganda vena tomrni bosib turadigan boglam qoyilsa qonni battamom toxtatish mumkin. Arteriyadan qon ketganda qon ketayotgan qon tomirni topip operatsiya yoli bn boglab qoyiladi.4 Gematoma – bu qon bn tolgan suniy boshliq toqima qavatlarni azolarning suyuqlik hajmi va surilishi natijasda kelib chiqadi.Pulslanuvchi gematoma-bu gematoma boshligining shikastlangan arteriya boshligi bn tutash bolish xolati.
Nishonov Shoxboz 1d19-15c ass Abduraxmanov F.M mavzu 7
Arterial qon ketishi bilan og’rigan bemorga chap songa jgut qo’yildi. Jgut qo’yilgandan so’ng bir necha soat o’tgach (qachon qo’yilgani aniq ma’lum emas) kasalxonaga olib borildi. Jgut ostidagi og’riqlarga shikoyat qilmoqda. Tekshiruv chog’ida oyoq oqish-ko’kimtirligi, terining harorati va sezuvchanligi kamayib ketgan aniqlandi.
1) Jgutdan foydalanishda qanday xatolarga yo’l qo’yilgan.
2)Uzoq muddatli jgut qo’yish uchun qanday profilaktik tadbir o’tqazish kerak
3) Qon ketishni vaqtinchalik to’xtatish usullari
4) Gematoma nima?
Равшанов Султонали -1d19-15с-асс.Абдурахманов Ф.М.-Мавзу№15.
Хирургик бўлимга ўнг қўл (елка, билак-тирсак, кафт) куйган жарохати билан бемор олиб келинди . Кўрик вақтида шикастланган сохада тери қопламининг яққол ажралиб турган гиперемияси, ва сероз суюқлик билан тўлган турли диаметрдаги пуфакчалар аниқланади.
1. Ушбу холатда чуқурлиги буйича куйишнинг қайси тури?
2. Куйиш таснифи.
3. Куйиш майдонини аниклаш Уоллес усули.
4. Ушбу холатда даволаш тактикангиз
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi:
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi
Равшанов Султонали -1d19-15с-асс.Абдурахманов Ф.М.-Мавзу№15.
Хирургик бўлимга ўнг қўл (елка, билак-тирсак, кафт) куйган жарохати билан бемор олиб келинди . Кўрик вақтида шикастланган сохада тери қопламининг яққол ажралиб турган гиперемияси, ва сероз суюқлик билан тўлган турли диаметрдаги пуфакчалар аниқланади.
1. Ушбу холатда чуқурлиги буйича куйишнинг қайси тури?
2. Куйиш таснифи.
3. Куйиш майдонини аниклаш Уоллес усули.
4. Ушбу холатда даволаш тактикангиз
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi.
Sultonali Ravshanov, [24.02.2022 23:28]
1. II- bosqich. Terining tarqalgan giperemiyasi uning shishishiga, pufakcha hosil bo`lishga va unda ekssudat yig`ilishiga olib keladi.
2. Kuyish deb- yuqori harorat kimyoviy moddalar elektor toki va ionlanmagan nurlarning mahalliy tasir etib organizm to`qimalarining shikastlanishiga aytiladi.
Kuyish jarohati qayerda olinishiga qarab 3 guuhga bo`linadi:
-Ishlab chiqarishda
-Mayshiy
-Harbiy sharoitda kuyish turlariga bo`linadi.
Tasir omili xarakteriga ko`ra:
-Termik
-Kimyoviy
-Elektr
-Nur orqali kuyishga bo`linadi
Joylashishi bo`yicha:
-Tananing faol harakat qiladigan sohasi
-Harakat qilmaydigan sohasi
-yuz
-Boshning sochli qismi
-Yuqori nafas yo`llari
-Tananing oraliq qismi
ll darajali kuyishda epidermis va derma qavatlari qizargan shishgan yupqalashib seroz suyuqlik bilan to`lgan pufakchalar qon kapilyarlarining kengaygani va ularning o`tkazuvchanligi oshgani bilan xarakterlanadi. 10-12 kunda mustaqil epitelyatsiya bo`ladi va chandiq hosil bo`lmaydi.
3. “To`qqizlik qoidasi” (Uolles usuli).Bu nazariya bo`yicha tana qismlari 11 ta segmentlarga bo`lingan.Bular kalla va bo`yin – 9%,ikkala qo`llar-9% dan, ko`krak – 9%, qorin – 9, orqa – 9%, bel va dumba – 9%,ikkala son -9%dan,ikkala boldir va tovon – 9% dan va oraliq soha – 1% ni tashkil qilgan. Bu«to`qqizlik qoidasi» tarqalgan kuyishlarda muhim axamiyatga ega.
4. Yuzaki (II daraja)
kuyishlarda asosiy masala kuyish jarohatini epitelizatsiyasiga sharoit yaratib berishdan iboratdir. Buning uchun: 1) To`la qimmatli (etarli og`riqsizlantirilganda) kuyish yuzasini birlamchi tozalash — faqat kuyish shoki bo`lmaganda yoki shokdan chiqarib olgandan so`ng; 2) jarohatni ikkilamchi infeksiyadan himoyalash. II darajali kuyishda mahalliy o`zgarishlarni davolash uchun faqat jarohatlanishni kuyish
shokidan chiqarib olingandan so`ng kirishiladi. Kuyish yuzasini tozalash toza bog`lov xonalarida, aseptik operatsiya xonalarida, avaylab bemorga ortiqcha jarohat etkazmasdan bajariladi. Agar kuyish yuzasi katta bo`lmasa novokainning 1% eritmasida ivitiladi. Steril salfetka 10— 15 min qo`yiladi. Katta kuyishlarda umumiy
og`riqsizlantiriladi. Ifloslangan yuza vodorod perikisi bilan tozalanadi va antiseptiklar eritmasida uzoq yuviladi. Jarohatdagi aseptik bog`lam va unga yopishgan yuza olib tashlanadi. Kuygan yuzaninng epidermis qoldiqlari kesiladi, katta pufaklar asosidan olib tashlanadi. Kuyish yuzasi NaSL ning iliq izotonik eritmasi bilan yoki antiseptik
bilan yuviladi. Tampon bilan ehtiyotlik bilan quritiladi. Qo`l, oyoq, ko`krakdagi chuqur sirkulyar kuyishda ko`tir chegarasi orqali kuchsizlovchi kesma PR o`tkaziladi.
Bu teri tarangligini kamaytiradi, parchalanish mahsulotlarini kamaytiradi va nekroztarqalishini to`xtatadi.
Shu bilan kuyish yuzasini birlamchi obrabotkasi yakunlanadi, kuyish epiq yoki ochiq usulda davolanadi. Ko`pincha yopiq usul qo`llaniladi. Suvda eruvchi malham yoki aseptikli ho`l-quruvchi bog`lamlar qo`yiladi. Ochiq bog`lamsiz davo usuli harbiy sharoitda juda kam qullaniladi:
102 группа Кенжаев Хасан; (доцент Касимов У.К.)
Тема№1
Дайте определение термину – Уход за больными;
2. Понятие о медицинской этике и деонтологии.
3. Организация работы приемного покоя.
4. Ситуация: Больная К., пришла на консультацию к профессору хирургу
по поводу проблем здоровья своего сына. Профессор был на кафедральном
совещании, и больную пришлось принять дежурному врачу. Вначале он
долго выяснял, почему именно он должен заниматься с К., направленной на
консультацию к профессору, потом, ознакомившись с проведенными
обследованиями и не найдя никаких опасений с хирургической точки зрения,
он с неудовольствием отрезал: «У вашего сына нет никаких проблем. Идите к
психиатру!» 1. Какие психологические и деонтологические ошибки допустил
врач? 2. Как можно скорректировать его поведение?
1)Уход за больным– медицинская деятельность, направленная на облегчение состояния больного и способствующая его выздоровлению.
Во время ухода за больным воплощаются в жизнь компоненты личной гигиены больного и окружающей его среды, которые больной не в состоянии обеспечить сам из-за болезни. При этом в основном используются физические и химические методы воздействия на основе ручного труда медицинского персонала.
Уход за больными подразделяют на общий и специальный.
Общий уход включает мероприятия, которые необходимы самому больному, независимо от характера имеющегося патологического процесса (питание больного, смена белья, обеспечение личной гигиены, подготовка к диагностическим и лечебным мероприятиям).
Специальный уход – комплекс мероприятий, применяемый в отношении определенной категории пациентов (хирургических, кардиологических, неврологических и др.).
2) Медицинская этика – это совокупность нравственных норм профессиональной деятельности медицинских работников.
Деонтология – это совокупность этических норм при выполнении медицинскими работниками своих профессиональных обязанностей.
3) Приемное отделение (приемный покой) предназначено для приема пациентов, доставленных в порядке скорой помощи, направленных из поликлиник и амбулаторий или обратившихся за помощью самостоятельно.
Приемное отделение выполняет следующие функции:
– круглосуточно проводит осмотр всех больных и пострадавших, доставленных или обратившихся в приемное отделение;
– устанавливает диагноз и оказывает высококвалифицированную лечебную и консультативную помощь всем нуждающимся в ней;
– производит обследование и в случае необходимости собирает консилиум из нескольких специалистов для уточнения диагноза;
– при неясном диагнозе обеспечивает динамическое наблюдение за больными;
– производит сортировку и госпитализацию в профильные или специализированные отделения стационара;
– переводит непрофильных больных и пострадавших после оказания им необходимой помощи в больницы и отделения по профилю заболевания или травмы или направляет на амбулаторное лечение по месту жительства;
– обеспечивает постоянную круглосуточную связь со всеми оперативными и дежурными службами города.
Приемное отделение включает зал ожидания, регистратуру, справочное бюро, смотровые кабинеты. Приемное отделение имеет тесные функциональные контакты с лабораториями, диагностическими подразделениями стационара, изоляторами, операционными, перевязочными и др.
Пациенты, поступающие в стационар, проходят антропометрию. Она заключается в измерении параметров их тела. Медицинский персонал проводит взвешивание пациентов (желательно утром натощак после опорожнения мочевого пузыря и прямой кишки).
4) Долгом врача является оказание помощи если имеется возможность. Дежурный врач должен был мягко объяснить и преподнести, что никаких проблем не имеется.
102 группа Кенжаев Хусан (доцент Касимов У.К.)
Тема№1
Дайте определение термину – Специальный уход;
2. Объясните, что подразумевается под понятием отношения врача и
родственниками больного.
3. Приемный покой. Что вы видите на представленной картинке, опишите
и дайте функциональную характеристику.
.
4. Ситуация. Пациентка прооперирована по поводу механической
кишечной непроходимости (опухоль сигмовидной кишки), наложена
колостома(выведен кишечник на переднюю брюшную стенку). На 2 сутки
после операции повязка обильно промокла кишечным содержимым.
Пациентка расстроена, угнетена, ее беспокоит отношение родственников к
ней; считает, что будет обузой для дочери, с которой проживает, из-за
наличия регулярного кишечного отделяемого. Сомневается, что сможет
самостоятельно обеспечить уход за кожей в области свища. Какова тактика
медперсонала в данном случае(врач, медсестра)? Как Вы будете решать
проблему данной больной?
1. Специальный уход – комплекс мероприятий, применяемый в отношении определенной категории пациентов (хирургических, кардиологических, неврологических и др.).
2. Ближайшим родственникам больного (родственникам первой линии) врач обязан сообщить исчерпывающую информацию о характере заболевания, виде операции, возможных осложнениях, операционном риске.
Ближайшими родственниками являются:
жена, дети, родители пациента.
Всем другим родственникам и знакомым даются по их требованию самые общие сведению о состоянии больного.
Следует строго соблюдать правило: согласие на операцию, имеющее юридическую силу, дает только больной. Только при бессознательном состоянии, недееспособности в результате психического заболевания, а также за детей, не достигших совершеннолетия, согласие на операцию дают ближайшие родственники. Врачу-хирургу всегда необходимо иметь контакт с ближайшими родственниками больного, что в случаях летального исхода позволяет избежать ненужных жалоб и кривотолков.
3. Приёмный покой – важное лечебно-диагностическое отделение, предназначенное для регистрации, приёма, первичного осмотра, антропометрии (греч. anthropos – человек, metreo – измерять), санитарно-гигиенической обработки поступивших больных и оказания, квалифицированной (неотложной) медицинской помощи.
4. При неправильном уходе за кожей часто в местах костных выступов возникают пролежни. Клинически это выражается в покраснении кожи (гиперемия). В дальнейшем этот участок омертвевает, кожа отторгается, появляется гнойное расплавление тканей. Профилактика пролежней: активное пове¬дение больного после операции, протирание кожи камфарным спиртом, массаж, применение подкладных кругов. Лечение: об¬работка антисептическими растворами, повязки с мазью Вишнев¬ского, смазывание 5% раствором перманганата калия. После дезинфекции больному необходимо обмыть промежность. У женщин подмывание необходимо проводить ежедневно, даже если не было стула.
Ваша оценка 63;
102 А Кенжаев Хасан (доцент Касимов У.К.)
Тема№2
1. Уход за волосами больного, значимость и как его проводят?;
2. Какое исследование относится к неинвазивным методам и как готовится больной?
3. опишите алгоритм смены постельного белья;
4. Ситуация. Пациентке запланирована очистительная клизма, однако
введя наконечник, медсестра не смогла ввести воду, пыталась дважды,
однако вода не идет. Что случилось и какова тактика?
102 группа Кенжаев Хусан (доцент Касимов У.К.)
Тема 2
1. Как проводиться уход за глазами больного?
2. Ирригография, как к нему готовят пациентов?
3. Ситуация. У ослабленного пациента после ночного и дневного сна
склеиваются веки и ресницы. Слизистая оболочка глаз гиперемирована
(окулиста в ближайшие дни в больнице не будет). Пациент жалуется на зуд,
жжение глаз. Что должна сделать медсестра?
1. Специального ухода за глазами не требуется. Пациент промывает глаза во время утреннего и вечернего туалета. Однако если имеются выделения, склеивающие ресницы, глаза промывают при помощи стерильного марлевого тампона, смоченного теплым крепким чаем.
При заболеваниях глаз по предписанию врача проводят закапывание капель или втирание мазей. Перед процедурой медицинская сестра тщательно моет руки с мылом и щеткой, протирает их спиртом. Пипетку для закапывания капель и лопаточку для закладывания мази перед употреблением кипятят.
Для закапывания капель в глаза в пипетку набирают лекарственное средство. Указательным пальцем слегка оттягивают нижнее веко, другой рукой из пипетки медленно выпускают одну каплю (ближе к носу). Больной при этом должен смотреть в противоположную сторону. Спустя некоторое время закапывают вторую каплю и просят ребенка закрыть глаза. После использования глазную пипетку промывают теплой водой и помещают в специальный футляр.
Глазную мазь закладывают при помощи стеклянной лопаточки. Для этого оттягивают нижнее веко и на конъюнктиву помещают мазь, глаза просят закрыть, осторожными движениями пальцев по веку растирают мазь.
2. Накануне ирригоскопии перед обедом больной принимает касторовое масло (от 5 до 15 г в зависимости от возраста), вечером с интервалом в 1 ч ему дважды ставят очистительную клизму. Утром дают легкий завтрак и дважды с перерывом в 30 мин делают очистительные клизмы. При необходимости за 1 ч до исследования вставляют газоотводную трубку.
3. При выделениях из глаз, склеивающих ресницы, выполняют их промывание.
Начальная процедура – протирание орбитальной области глаз стерильными ватными или марлевыми тампонами, смоченными раствором марганцовокислым калием или теплым 2 % раствором борной кислоты. От уголков глаз, к наружи 5-6 раз протирают кожу век, осушают салфеткой; при скоплении фибрина на веках, повторяют протирание сверху вниз и вновь осушают салфеткой.
При заболеваниях глаз некоторым больным выполняют закапывание капель и закладывание глазных мазей. Пипетку для закапывания перед употреблением кипятят.
Техника закапывания: левой рукой слегка оттягивают нижнее веко и, предложив больному посмотреть в противоположную сторону, медленно вводят одну каплю ближе к носу; через небольшой промежуток времени – вторую, и просят больного закрыть глаза. Стерильные глазные мази накладывают на веки специальной стерильной стеклянной лопаточкой. Веко больного оттягивают вниз, за него закладывают мазь и мягкими движениями пальцев через веко растирают ее по слизистой оболочке. У больных, находящихся в бессознательном состоянии, для предупреждения высыхания склер, веки смазывают вазелиновым маслом или глицерином, поверх накладывают салфетку, смоченную раствором фурацилина или глицерином.
Ваш балл 63;
Иброгимов Санжар 314 гурух Мавзу 15. (доцент Касимов У.К.)
5 yoshli bola issiq suv bilan kuyganidan keyin kasalxonaga yotqizilgan.
Jarohatdan so’ng darhol teriga o’simlik moyi qo’ygan. Tekshiruvda tananing butun
orqa yuzasida giperemiyalangan, ayrim joylarida sarg’ish rangga ega pufakchalar
mavjud. Ta’sirchanlik to’liq saqlanib qolgan.
Savollar:
1. Taxmin qilinayotgan tashxisni aniqlang va asoslang
2. Kuyish maydonini aniqlash usullarini sanab bering
3. Kuyish chuqurligini aniqlash usullarini sanab bering
4. Kuyish kasalligini sabablarini yozib ko’rsating
5. Kechiktirib bo’lmaydigan shoshilinch yordam algoritmini tuzing va
asoslab bering
Кардошов Аббос 314 гурух Мавзу 16 (доцент касимов У.К.)
Bulimga tez tibbiy yordam bilan 62 yoshli bemor olib kelindi. Bemor bir necha yildan beri qandli diabet bilan betob. Ohirgi 10 kun ichida bemorda chap kukrak sohasida yiringli jarohati paydo bulgan va bemor turli hil malhamlarni qulladi. Lekin ohirgi kunlari bemorda jarayoni kengaygan va bemorda zaharlanish belgilari kuchaigan. Kurikda quyidagi:
1. Bemorda nima bulgan?
2. Bemorda zaharlanish belgilari kuchaiganligini nimadan bilsa buladi?
4. Qaysi tekshiruvlarni utkazish kerak?
5. Davolash rejasini ayting.
1.chap kokrak sohasida karbunkul chiqqan
2.demak bemor konservativ davo foyda bermagan asosan qandli diabet regeneratsiya va mikrosirkulystsuya jarayoni yaxshi bulmaganligi uchun
4.paypaslash.ultratovush
5.konservativ va operativ xirurgik
1:Кон кетиш-бу коннинг кон томир деворининг шикастланиши йоки утказувчанлигини бузилиши натижасида ташкарига чикиши хисобланади
Кон йукотиш-бу паталогик жарайон булиб Кон кетиши натижасида ривожланади ва томир узанида айланиб йурувчи Кон микдорининг камайишига,гипоксияга нисбатан ривожланувчи паталогик ва маслашувчи реаксиялар мажмуаси билан характерланади
2:Гематома-бу Кон билан тулган сунъий бушлик булиб,тукималар каватларининг ажралиши йоки аъзоларнинг суйуклик хажми ва сурилиш кучи натижасида хосил булади
Пулсланувчи гематома-бу гематома бушлигининг шикастланган артерия бушлиги билан туташ булиш холати.
3:Артериал-кон алвон ранг булиб,пулсланувчи оким билан окади ва Кон томир канча катта булса,оким шунча кучли булади,вакт бирлигида йукотилайотган Кон микдори хам шунча куп булади
Веноз-окайотган Коннинг ранги тук булиб,бир текис,секинлик билан окади.Шикастланган вена атрофида йирик артерия булган холларда узатилувчи пулсатсия таъсирида Кон окими булиниб-булиниб куриниши мумкин.Йирик веналар шикастланганида йоки веноз босим йукори булган холларда Кон кетиши кучи ва хавфли булиши мумкин
Капилляр-кон кетиши кучли булмасдан,Кон жарохатнинг бутун йузасидан окади ва одатда мустакил равишда тухтайди
Паренхиматоз-кон кетиши паренхиматоз аъзолар(жигар,талок,буйраклар) шикастланганида кузатилади ва мантикан капилляр Кон кетиш булиб,бу аъзоларнинг узига хос анатомик тузилиши туфайли Кон кетиши тухташи кйин ва уткир анемияга олиб келади
Аралаш-бундай Кон кетиши бир неча хил томирлар шикастланиши билан характерланиди
Сабабига Кура:
Травматик;
Аррозив;
Диапедиз;
Клиник манзарасига кура:
Ташки;
Яширин;
Ички;
Тезлиги ва микдорига Кура:
Уткир;
Сурункали;
Вактига Кура:
Бирламчи;
Иккиламчи(эрта,кеч,кайта)
4:Кон кетишни вактинчалик тухтатиш усулларига:
Кон кетайотган жойни босиб турадиган боглам билан тухтатиш;
Кул-ойокни кутариб туриш;
Кул билан катта магистрал вртериал томирларни босиб туриш;
Бугимларни максимал букиш йоки ута чузиш;
Кон кетайотган жойдан йукорисига жгут йоки бошка бирор боглам куйиш;
5:Бу кизалокда веноз Кон кетиш булиб,Кон кетишни тухтатиш учун тизза бугимидан пастда(танага узок кисимдан)жгут йоки боглам куйиш керак(Йоки тизза бугимини максимал букиш керак).Тизза бугимига узоклаштирувчи ва якинлаштирувчи тошбакасимон боглам куйиш керак.
1⃣.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
1.
Qonni konservalashdan maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
Qon guruhini va rezus omilini aniqlash.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
Холмуротов Эркин-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№18.
Саволлар:
1. Кокшол касаллигининг этиологияси, патогенези нимадан иборат?
2. Газли гангрена касаллигининг клиникаси ва диагностикаси кандай?
3. Сибир ярасининг давоси ва профилактикаси кандай амалга оширилади?
4. Актиномикозлар нима? Уларнинг этиологияси ва профилактикаси нимадан иборат?
5. Вазиятли масала: Ўқ отар қуролдан жарохат олган 25 ёшли беморни жарохатига хирургик ишлов бераётганда унинг қон босими тушиб кетди. Хирург жарохат ревизиясини тухтатди ва жарохатга сийрак чоклар қўйди. Беморнинг ахволи яхшиланди. Аммо 2 кундан кейин беморнинг операцион жарохати сохасида шишли оғриқ, унинг атрофида крипетация, пульс дақиқасига 120 маротаба. Тана харорати 38С. Қандай асорат хақида суз кетмоқда? Беморга қандай хажимдаги даво муолажалари ўтказилиши керак?
1. Qoqshol spetsifik o’tkir yuqumli kasallik bo’lib, sporali anaerob tayoqcha V. Tetani ko’zgatadi. Bu tayoqcha ikkita toksin – tetanospazmin va tetanogemolizin ishlab chiqaradi. Tetanospazmin asab sistemasiga ta’sir qilib, targ’il mushaklarda tonik va klonik tirishishlar paydo qilsa, tetanogemolizin esa eritrotsitlarni eritadi.
2. Klinik manzarasi. Inkubatsiya davri 1 kundan 7 kungacha davom etadi. Anaerob infeksiya kanchalik tez rivojlansa, shunchalik kasallik kuchli o’tadi. Ba’zida ro’y beruvchi yashin tezligidagi formasi shikastlanishdan keyin 1-2 soatda rivojlanadi. Mahalliy va umumiy belgilari bo’ladi. O’z vaqtida aniklangan kasallikni davolash yaxshi natija beradi. Erta belgilariga bemorning adekvat bo’lmagan holati, bezovta yoki o’ta tinch bo’lishi, tomirning tez urishi, haroratning ko’tarilishi, jarohatning chekkalari shishib, mushaklar ko’tarilib turadi, jarohat suyuqligi o’zgaradi, agar bog’lam yoki ip bog’lab ko’yilsa, uning izi (ligatura simptomi) bilinib, etni «kesadi». Tikilgan choklar taranglashib, jarohat chekkalarini yirtib yuborishi mumkin, terida shish – usti kerikib, ustara bilan yuritilganda krepitatsiya belgisi – «Ustara» simptomi yuzaga keladi. Tashxisida rentgenografiya qo’l keladi, to’qimalarda gaz borligi namoyon bo’ladi. Angiografiyada 3-4kunlarda arteriyalarning spazmi aniklanadi, keyinchalik tchshirlar trombozi va gaz hosil qilish boshlanadi. A. V. Melnikov (1952) fikricha kuyidagi uch belgi anaerob gangrena boshlanganidan dalo lat beradi: og’riq, yuqori harorat va qo’loyoqning shishib ketishi.
3. Davolash: K.ga maxsus giperimmun qon zardobi, gamma-globulin va antibiotiklardan penitsillin ishlatiladi.
Oldini olish: kasal hayvonlar yakkalab qoʻyiladi, otxona, molxona, qoʻyxona, yem-xashak, asbob-anjomlar, shuningdek, goʻng dezinfeksiya qilinadi. Yaylovlar haydaladi. K.dan oʻlgan hayvonlar kuydiriladi yoki maxsus belgi qoʻyib yormasdan koʻmilib, ustiga xlorli ohak quyiladi. K. qayd etilgan joylarda sogʻlom hayvonlar emlanadi
4. Ayrim zamburug’lar Astinomyces igralli, zamburug’lar Funqi imperfecti guruhiga oid grammusbat mikroorganizmlar, shuningdek Astinomyces naestundit va Afachuie propinici kasallik qo’zg’atuvchilari hisoblanadi. Arpa poyasida va boshqa o’simliklarda uchraydi, tabiatda keng tarkalgan. Mazkur zamburug’larga ega changli havodan nafas olinganda u o’pkaga tushishi mumkin. O’simlik poyasi chaynalganda infeksiya ichakka tushishi mumkin.
Мирсодиков Миржахон-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№18.
Саволлар:
1. Газли гангренанинг этиологияси, патогенези нимадан иборат?
2. Сибир яраси касаллигининг клиникаси ва диагностикаси кандай?
3. Кокшол касаллигининг давоси ва профилактикаси кандай амалга оширилади?
4. Сил лимфаденити клиник белгилари ва давоси нимадан иборат?
5. Вазиятли масала: 43 ёшли эркак боғда ер ағдараётганда нохасдан белкурак билан чап болдир сохасини жарохатлаб қўйди. Юзаки яра 3-4 кунда кулран қадок билан қопланди ва беморни безовта қилмай қўйди. Аммо травмадан кеин 10 кун ўтгач бемор кучли бош оғриғи, холсизлик, кўп терлаш, жарохат сохасида бироз оғриқ ва шу соха мушакларининг таранглашганини сеза бошлади. Тез орада бемор чайнов мушаклари чарчаб қолаётганини ва овқат чайнаётганда таранглашиб қолиши ва оғиз очишга қийналаётганини сезди. Участка шифокори юқоридаги шикоятлар билан мурожат қилган беморни кўриб стамотологга юборди. Участка шифокори тўғри йўл тутдими? Беморда қайси касаллик кечмоқда? Бемор қаси бўлимда даволаниши керак? Бундай холатда беморга қандай даво муолажалари ўтказилиши керак?
1. savol
ETIOLOGIYASI
Gazli gangrena barcha o’tkir jarrohlikinfektsiyalari ichida juda ham yuqori o’limga olib keluvchi eng xavfli jarohat infektsiyasi hisoblanadi, chunki bunday patologik vaziyatda terapiya qo’llanilishining har qanday urinishlari ko’pchilik hollarda ancha kech amalga oshiriladi. Buning saGbabi bo’lib infektsiya qo’zg’atuvchisining yuqori virulentligi, qo’zg’atuvchi kirgan joyda patologik jarayonning tez rivojlanishi, organizm intoksikatsiyasining o’tkir kechishi, ushbu infektsiyaga nisbatan shifokorlarning kam hushyorligi hisoblanadi. Atrof muhitda gazli gangrena qo’zg’atuvchilarini ko’p kuzatish mumkin. Bundan tashqari, gazli gangrena qo’zg’atuvchilari saprofit sifatida odam va hayvon terisi hamda ichak bo’shlig’ida o’rnashgan. Ular ichakdan najas orqali tuproqqa tushib, u orqali shikastlangan to’qimalarga o’tadi. Gazli gangrena qo’zg’atuvchilarining ko’payishiga kislorod etishmasligi va normal tana harorati optimal sharoit hisoblanadi. Bunda anaerob mikroorganizmlar bilan bir vaqtning o’zida jarohatga tushgan aerob infektsiyalar tomonidan to’qimalardagi kislorod o’zlashtirilishi anaerob infektsiyalar rivojlanishiga etarlicha sharoit yaratadi.
PATOGENEZI
Gazli gangrena rivojlanishini quyidagilar osonlashtiradi:
1) shikastlarda mushaklarning keng majaqlanishi oqibatida hosil bo’luvchi katta salmoqli nekrozga uchragan mushak to’qimalari mavjudligi;
2) mahalliy qon aylanishi buzilishi (jgut qo’llash, qon ketishini to’xtatish maqsadida magistral qon tomiri bog’lash) va shok holatida umumiy tomir reaktsiyasi bilan bog’liq bo’lgan jarohatlangan to’qimalarda qon bilan
taminlanishning buzilishi yuzaga kelishi;
3) jabrlanganning nerv tizimining ishdan chiqishi va turlii surunkali patologik jarayonlar sababli bemor organizmi umumiy himoya reaktsiyasining zaiflashishi.
Gazli gangrenaning klassik shakli eng ko’p hollarda Cl.perfringens tomonidan chaqiriladi. Ushbu qo’zg’atuvchi tasiri ostida to’qimalardagi patologik jarayon ko’p miqdorda gaz hosil bo’lishi bilan kechadi, bu holat gangrenaning ushbu shaklini emfizematoz sifatida belgilashga olib keldi. Gazli gangrena qo’zg’atuvchisi sifatida ikkinchi o’rinni Cl.oedematiens egallagan. Ushbu infektsiya qo’zg’atuvchisi kuchli toksin hosil qilishi bilan ajralib turadi, bu holat infektsiya yuzaga kelishining birinchi soatlarida ifodalangan intoksikatsiya rivojlanishiga sharoit yaratadi. Mikroorganizm kirgan o’choqda patologik o’zgarishlar unchalik keskin namoyon bo’lmaydi, lekin tez progressirlanuvchi to’qimalar shishi bilan kechadi (shishli shakli).Kam hollarda Cl.septicumi va Cl.hystolyticum gazli gangrena chaqirishi mumkin. O’choqda ushbu qo’zg’atuvchilarning bo’lishi yallig’lanishning chirituvchi shakli rivojlanishi bilan kechadi. Bunday shakidagi infektsiyada, birinchi ikkita qo’zg’atuvchilarga solishtirganda, bemorning umumiy toksik reaktsiyasi kuchsizroq ifodalangan.
2.savol
Klinik belgisi. Inkubatsion davri (2-7 кун)dan so’ng kichik-kichik qizil tugunlar paydo bo’ladi, bu tugunlar 1-2 sutkadan keyin ko’kimtir-qizg’ish pufakchaga aylanadi.; atrof to’cimalarida shish paydo bo’ladi. Pufakchani kesib ochilgandan keyin choyida qora rangli po’stloq paydo bo’ladi., uni atrofida yangi pufakchalar paydo bo’ladi. Tezda SHish rivojlandi va limfadenit mintaqasi bilan namoyon bo’ladi, yuqori harorati, kulrang-gemorragiya
suyuqlik ajraladi. Qasmoqni olib tashlansa tagida yiringli yara paydo bo’ladi.
Lokalizatsiyalashgan turida bemorni umumiy axvoli o’rta og’irlikda,generalizatsiyalashgan turida esa bemorni axvoli o’ta og’ir bo’ladi.
Diagnostika
Tashxis qo’yishda bemorni klinik manzarasi, yiringlarni laborator tekshiruvlari vagon va boshqa taxlillar yordamida qo’yiladi. Toshkent shahrida furunkul, karbunkul, bubon shakli farqlanishi mumkin kerak. bo’ladi.
3. savol
Davolash. Kompleks davolash usuli quyidagi maqsadni o‘z ichiga
oladi:
1. Qoqshol toksini miqdorini kamaytirish va uni neytrallash.
2. Tonik va klonik tirishishlarni kamaytirish, ulami yo’qotish.
3. Bemorning umumiy ahvolini, yurak o‘pka faoliyatini yaxshilash.
4. Ikkilamchi asoratlar (zotiljam, sepsis va b.)ning oldini olish.
Agar qoqshol tashxisi qo‘yilsa, 10 foiz 10 ml tiopental-natriy yoki boshqa umumiy og‘riqsizlantirish yo‘li bilan quyidagilarni bajarish yaxshi natija beradi:
1. Jarohatni xirurgik ishlash.
2. 100000-150000 AB qoqsholga qarshi zardobni mushak ichiga
yuborish va 20-30 ml 25 foiz magneziy sulfat qo‘llash. Chaqaloqlarga –
10000-20000 AB, o‘smirlarga – 20000-80000 AB miqdor belgilangan.
Zardob yuborishdan oldin albatta uni qizitish kerak. Bir kursga 200000-
300000 AB zardob lozim bo’ladi. Og‘ir hollarda zardobni tomir ichiga,
endolyumbal yoki suboksipital yuborish mumkin.
3. N arkotik va neyroleptiklar, m ushak relak santlari qilinadi.
Tirishishga qarshi diazepam tomir ichiga 10-15 ml (kuniga 150-200 ml)
geksenal ishlatiladi. Aminazin sedativ ta’sirga ega bo‘lib, hushni butunlay
yo‘qotmaydi, antigistamin, gangliobloqator sifatida tirishishga qarshi
yaxshi natija beradi (25 foiz eritmasi 4 ml 4-5 m arta kuniga). Shuningdek,
resimon modda kondelfm (0,1 g 6-8 marta kuniga), diplatsin moddalari
qilinadi. Nafas sistemasida og‘ir o’zgarishlar sezilsa, mushak relaksantlari
yordamida (tubokkrarin) sun’iy nafas oldirish uskunasiga ulanib, bemorda
sun’iy ventilyatsiya o‘tkaziladi.
4. Yurak faoliyatini yaxshilovchi dori-darmonlar kamfora, kordiamin,
korglyukon, glyukozaning 40 foizli eritmasi yuboriladi.
5. Infeksiyaning oldini olish tadbirlari (antibiotiklar, sulfanilamidlar
va b.) qunt bilan bajarilishi lozim.
Bemor qorong‘ilashtirilgan, shovqindan uzoq xonaga yotqiziladi, zond
bilan ovqatlantiriladi, ho‘qna qilinadi, qovug‘ini kateterizatsiya qilish
rezina naylar bilan amalga oshiriladi.
Qoqsholdan o‘lim hozirgi vaqtda ham 70-100 foizni tashkil etmoqda,
uning oldini olish va muvaffaqiyatli davolash esa erta tashxis qo‘yishga
bog’liqdir.
Profilaktikasi.
1. Spesifik, aktiv-passiv, antitoksik profilaktika
deganda organizmning qoqshol toksiniga qarshi himoya kuchini oshirish
tushuniladi; Buning uchun qoqsholga qarshi anatoksin bilan aktiv immunizatsiya qilinadi (0,5 ml dan ikki hafta 30-40 kun oralig’ida, so’ngra revaksinatsiya 6-12 oy 0,5 ml) va mushak ichiga 1500-3000 AB (antitoksik birlik) qoqsholga qarshi zardob yuboriladi. Bu muolajalar har bir tasodifiy jarohatdan so’ng qilinishi kerak. Zardob yuborishdan oldin bilakka teri ichiga 1:100 nisbatda eritilgan 0,1 ml zardob yuborib sinama qilinadi. Agar reaksiya bo’lm asa, teri ostiga 0,1 ml qoqsholga qarshi zardob yuboriladi va 50-70 daqiqa o’tgach qolgan (0,8ml) zardob teri ostiga yuboriladi. Agar zardobning sinama ampulasi bo’lmasa, qoqsholga qarshi zardob teri ichiga 0,1 ml, 30 daqiqadan keyin 0,2 ml va 1-1,5 soatdan so’ng qolgan miqdori (0,7 ml) teri ostiga yuboriladi.
2. Nospesifik profilaktikaga mikroblar, qoqsholga qarshi zardob, qoqsholga qarshi odam immunoglobulini bo‘lmasa qon mushak ichiga qilinadi. Yot jismlarni jarohatdan olib tashlash, ya’ni birlamchi xirurgik ishlashni yaxshi bajarish kiradi.
4.savol
Klinik mainzarasi. Kasallik xronik tarzda kechadi. Bemoming umumiy ahvoli qoniqarli bo‘ladi. H arorat subfebril b o ‘ladi. B a’zan limfa tugunlarining bir yoki ikki tomonlama yallig’lanishi kuzatiladi. Kamdankam hollarda jarayon zo‘raygani aniqlanadi, kasallik mavsumiy xarakterga ega: yozda limfa tugunlari kichrayadi, qishda esa kengayadi.
Davosi. Konservativ va jarrohlik yo‘li bilan davolash usullaridan foydalaniladi. Konservativ davo boshqa sil kasalliklarini davolash usullariga o‘xshab ketadi. Davolashda gelioterapiyadan, ultrabinafsha va rentgen nurlariga solishdan, geliy-neon lazer terapiyasining kuchsiz dozalaridan foydalaniladi. Antibakterial preparatlar keng qo’llaniladi. Qon tomirlar, bo‘yin asab tolalari ezilgan yoki nafas olish yo’llaridagi limfa tugunlari k attalash g an d a limfa tugunlari konglom erati ekstirpatsiyasi amalga oshiriladi. Operatsiyadan oldingi va keyingi davrda maxsus antibakterial preparatlar keng qo‘llaniladi.
5.savol
1.Uchastka shifokori noto’g’ri yo’l tutgan
2.Qoqshol
3.Jarrohlik bo’limi (reanimatsiya bo’limida)
4.Kompleks davolash usuli quyidagi maqsadni o‘z ichiga
oladi:
1. Qoqshol toksini miqdorini kamaytirish va uni neytrallash.
2. Tonik va klonik tirishishlarni kamaytirish, ulami yo’qotish.
3. Bemorning umumiy ahvolini, yurak o‘pka faoliyatini yaxshilash.
4. Ikkilamchi asoratlar (zotiljam, sepsis va b.)ning oldini olish.
Agar qoqshol tashxisi qo‘yilsa, 10 foiz 10 ml tiopental-natriy yoki boshqa umumiy og‘riqsizlantirish yo‘li bilan quyidagilarni bajarish yaxshi natija beradi:
1. Jarohatni xirurgik ishlash.
2. 100000-150000 AB qoqsholga qarshi zardobni mushak ichiga
yuborish va 20-30 ml 25 foiz magneziy sulfat qo‘llash. Chaqaloqlarga –
10000-20000 AB, o‘smirlarga – 20000-80000 AB miqdor belgilangan.
Zardob yuborishdan oldin albatta uni qizitish kerak. Bir kursga 200000-
300000 AB zardob lozim bo’ladi. Og‘ir hollarda zardobni tomir ichiga,
endolyumbal yoki suboksipital yuborish mumkin.
3. N arkotik va neyroleptiklar, m ushak relak santlari qilinadi.
Tirishishga qarshi diazepam tomir ichiga 10-15 ml (kuniga 150-200 ml)
geksenal ishlatiladi. Aminazin sedativ ta’sirga ega bo‘lib, hushni butunlay
yo‘qotmaydi, antigistamin, gangliobloqator sifatida tirishishga qarshi
yaxshi natija beradi (25 foiz eritmasi 4 ml 4-5 m arta kuniga). Shuningdek,
resimon modda kondelfm (0,1 g 6-8 marta kuniga), diplatsin moddalari
qilinadi. Nafas sistemasida og‘ir o’zgarishlar sezilsa, mushak relaksantlari
yordamida (tubokkrarin) sun’iy nafas oldirish uskunasiga ulanib, bemorda
sun’iy ventilyatsiya o‘tkaziladi.
4. Yurak faoliyatini yaxshilovchi dori-darmonlar kamfora, kordiamin,
korglyukon, glyukozaning 40 foizli eritmasi yuboriladi.
5. Infeksiyaning oldini olish tadbirlari (antibiotiklar, sulfanilamidlar
va b.) qunt bilan bajarilishi lozim.
Bemor qorong‘ilashtirilgan, shovqindan uzoq xonaga yotqiziladi, zond
bilan ovqatlantiriladi, ho‘qna qilinadi, qovug‘ini kateterizatsiya qilish
rezina naylar bilan amalga oshiriladi.
Qoqsholdan o‘lim hozirgi vaqtda ham 70-100 foizni tashkil etmoqda,
uning oldini olish va muvaffaqiyatli davolash esa erta tashxis qo‘yishga
bog’liqdir.
Абдивоитов Шухрат-1d19-15b-асс.Хамдамов Ш.А.-Мавзу№18.
Саволлар:
1. Сибир ярасининг этиологияси, патогенези нимадан иборат?
2. Кокшол касаллигининг клиникаси ва диагностикаси кандай?
3. Газли гангренанинг давоси ва профилактикаси кандай амалга оширилади?
4. Суяк ва бугимлар сили клиник кечиши ва диагностикаси кандай?
5. Вазиятли масала: Реанимация бўлимига 12 ёшли болар жуда оғир ахволда олиб келинди. Ота онасининг сўзидан бир хафта олдин яланг оёқ кўчада ўйнаб юрганида тавон сохасига тиканак кирган. Бемор келтирилганда тана харорати юқори 42С атрофида, пульс 130 маротаба тезлашганва нафас олиш частотаси 32 маротабага тезлашган. Бундан ташқари юз мушакларининг тутқоноқсимон хуружларлар натижасида пешона ва юзда дағал ажинлар пайдо бўлаяпти. Вақти вақти билан бўлаётган тутқоноқсимон хуружларлар бўйин, бел, оёқ ва қўл мушакларига узатилиши натижасида гавда ва оёқ қўлларнинг букилишига олиб келди. Қандай ташхис қўйдингиз? Боланинг ахволини оғирлашишўи нима билан боғлиқ? Биринчи навбатда қандай реанимацион чора тадбирлар ўтказилиши керак?
1-savol
SIBIR YARASI
ETIOLOGIYASI.
Sibir yarasini(anthrax) sporogen sibir sibir yara tayoqchasi chaqiradi (V. anthracis). YUqish manbai kuydirgi bilan kasallangan odamlar, xayvonlar xisoblanadi.
PATOGENEZI. Inson organizmiga infekciya kasalangan odamlardan, sibir yarasidan o’lgan xayvonlar terisini, go’shti bilan ishlagan odamlar, yoki bu xayvonlami go’shtini istemol qilganda yuqadi. Xirurgik amaliyotda bu kasal likni teri formasi taalluqli, teri formasi sibir yara karbunkul bilan namoyon bo’ladi
2-savol
QOQSHOL
KLINIK MANZARA. Inkubatsion davr 3 kundan 4 kungacha davom etadi. Lekin inkubatsion davr ancha kech muddatlarda ham rivojlanishi mumkin. Qoqsholning klinik manzarasi hatto unchalik katta jaddalikda bo’lmagan yorug’lik, tovush va mexanik qo’zg’atuvchilariga javoban yuzaga keladigan mushaklar qisqarishi, tortishishi va boshqa motor reaktsiyalar ko’rinishida yuzaga chiqadi. UMUMIY QOQSHOL KLINIK MANZARASI. Umumiy qoqsholning boshlang’iq davrida umumiy tanglikning noaniq sezgilari yuzaga keladi. Tezda bosh og’riqlari paydo bo’ladi, teri qoplamalari rangparlanadi, ter chiqishil kuchayadi. CHaynov muskullarining. rigidligi sababli bemor og’zini keng ocholmaydi. Bir gancha vaqt o’tishi bilan yuz muskulaturasining ixtiyorsiz qisqarishi yuzaga keladiki, bu yuzda doimiy ijayish (sardonik jilmayish) ko’rinishini beradi. Keyinchalik
QOQSHOL
Keyinchalik jarayonga ensa mushaklari, so’ngra organing. uzun mushaklari va qorin mushaklari qo’shiladi, bu bemor tanasining keskin yozilishiga olib kelib xarakterli opistotonusni 3 yuzaga keltiradi. Tortishishlar kamgina yorug’lik, tovush kabi 2 mexanik qo’zg’atuvchilar sababli yuzaga keladi va bemor uchun juda ham azobli bo’ladi. Bemoming es-hushi, odatda saqlangan. Toksin faolligiga bog’liq holda tortishishlar turli intervallarda (30-40 daqiqadan 1 soatgacha) qaytalanadi. 3 Bemoming tana harorati qoqshoida ko’tariladi. Kuchli ifodalangan xuruj davrida turli asoratlar, qovurg’alar sinishi, nafas olishning buzilishlari, hatto nafas olishning to’xtashi rivojlanishi mumkin. Nafas olish to’xtashi bemoming o’limiga olib keluvchi asosiy sabab hisoblanadi.
MAHALLIY QOQSHOL KLINIK MANZARASI
Mahalliy qoqshol kam uchraydigan va tezda yo’qoladigan kasallik hisoblanadi. U infektsiya kirish darvozalan sohasida
Mahalliy qoqshol har damda umumiy qoqsholga o’tishi mumkin.
tortishishlar rivojlanishi bilan namoyon bo’ladi (yuz shikastidan keyingi bosh qoqsholi, qo’l-oyoq shikastiaridagi qoqshol). QOQSHOL KECHISHINING SHAKLLARI Qoqshol kechishining uchta shakli farqlanadi Engil shaklida mushak og riglan, yutishdagi qiyinchilik, xuddi pastki jag chiqishi holatidagiga o’xshash og’izni yopish imkoniyati yo’qligi, zaharli (sardonik) jilmayish, tortishishlar yo’qligi qayd qilinadi.
moyillik, tetanik
Qoqsholning o’rta ogirlikdagi shaklida yuqorida ko’rsatilgan simptomlarga opistotonus, tortishishlarga
QOQSHOL
tortishishlarning alohida xurujlari qo’shiladi. Qoqsholning og’ir shakli generalizatsiyalangan tetanik tortishishlar, qovurg’alararo muskullar va diafragma spazmlari 3 sababli nafas olish buzilishlari bilan xususiyatlanadi. Agar nafas olish tizimida buzilishlar kuzatilmasa, chamasi 1 haftadan keyin tortishishlar jadalligi pasayadi, ular kamyob bo’lib boradi va mushaklar tarangligi kamaygan sharoitda umuman yo’qoladi. Agar bemor tortishishlar davrini 3 sog’ayishini kutish mumkin.
muvaffaqiyati boshdan kechirsa, bemoming asoratiarsiz
DAVOLASH
Qoqsholni davolash quyidagi maqsadlarga qaratilgan bo’lishi kerak:
1) toksin ishlab chiqaruvchi qo’zg’atuvchilaming maksimal
QOQSHOL
SAVOLLARDAN JAVOBLARGA, SHUBXALARDAN DADILLIKKA, ISHQIBOZLIKDAN PROFESSIONALLIKKA
miqdorini yo’q qilish;
2) iloji boricha toksinlaming katta miqdorini biriktirish, 3) hatto erta traxeostomiya qo’yish orqali nafas yo’llari
o’tkazuvchanligini taminlash;
4) ko’ndalang-targ’il mushaklaming reflektor qo’zg’aluvchanligini susaytirish va iloji boricha tortishishlar rivojlanishini oldini olish; 5) yuqori jadallikda sarf qilingan kaloriya to’ldirilishini taminlash;
6) yuzaga kelishi mumkin bo’lgan asoratlami doimiy ravishda oldini olish
3-savol
DAVOLASH
ANAEROB KLOSTRIDIAL INFEKSIAY. GAZLI GANGRENA
Gazli gangrenani davolash patologik jarayon rivojlanishiga shubha uyg’ongan vaqtdan, yani kasallikning birinchi klinik belgilan – kengaytiruvchi xaraktordagi og’riqiar paydo bo’lganda va shish yuzaga chiqqanda boshlanishi kerak. Patologik jarayon mavjudigiga gumon qilingan barcha to’qimalar keng va zaruriy chuqurlikga ega kesimlar yordamida kesilishi lozim. Aniq o’zgargan mushak to’qimalari to’liq olib tashlanadi. Agar patologik jarayonning keng tarqalish holati kuzatilmasa, jarohatlar vodorod perekisi eritmasi bilan yuvilishi, permanganat kaliyning 3% li eritmasi shimdirilgan dokali drenajlar yordamida juda ham po’k holda drenaj qilinishi kerak (drenajlar jarohat chetlarining bir-biriga tegishiga yo’l qo’ymasligi zarur, jarohatni dokali drenaj bilan zich to’ldirish man etiladi!). Agar patologik jarayon keskin ifodalangan va qo’l yoki oyoq bo’ylab tez tarqalish moyilligiga 3 ega bo’lsa, qo’l yoki oyoqni amputatsiya qilish lozim. Bunday holatlarda faqatgina erta amputatsiya bemor hayotini saqlab qoladi. Davolashning zarury tarkibiy qismi bo’lib antibiotikoterapiya hisoblanadi. Keskin ifodalangan intoksikatsiyada har bir gazli gangrena qo’zg’atuvchisiga qarshi mo’ljallangan gangrenaga qarshi (polivalent) zardobni 50 000 AE dozada vena ichiga yuborish tayinlanadi. Qo’shimcha davolash tadbiri sifatida maxsus barokamera sharoitida to’qimalami giperbarik
oksigenatsiyasi uslubini qo’llash
tavsiya etiladi. Kuchli ifodalangan simptomlarga ega bemorlar jadal infuzion terapiya elektrolitlar oqsillar kerak.
– zardob, eritmalarini, konservirlangan toza qon olishi
PROFILAKTIKA
Anaerobli infektsiya bilan muvaffaqiyatli kurashishda profilaktik tadbirlami
puxtalik bilan bajarish katta ahamiyatga ega, gazli gangrenada esa yaxshi natijalarga erishish ushbu patologiyani erta aniqlash va o’z vaqtida faol davolash bilan bog’liq
Gazli gangrena profilaktikasi anaerob infektsiya rivojlanishiga sabab bo’luvchi barcha sharoitlami bartaraf qilishdan boshlanishi kerak, buning uchun to’qimalarda qon aylanishini yaxshilash zarur.
Jarohatga jarrohlik ishlovini berishda quyidagilami amalga oshirish lozim:
– yashay olmaydigan to’qimalarning barchasi va yot jismlar olib tashlanishi, -jarohat kanali bo’ylab yuzaga kelgan ko’r xaltalar ochilishi va tozalanishi, -hech qachon jarohatni tikmaslik.
Gazli gangrena rivojilanishiga shubha bo’lganda profilaktik tadbirlar ichida antibiotiklami qo’llash muhim ahamiyatga. Masalan, qon zardobidagi kerakli migdomi taminlash uchun 20-40 min birl. penitsillin Gb ni 1-14 kun mobaynida 2-3 marta vena ichiga yuborish. Spetsifik profilaktika tadbirlariga gangrenaga qarshi polivaient zardobni (Cl.perfringens, Cl.septicum, Cl.oedematiens ga qarshi 10 000 AE dozada) ishlatishni qiritish mumkin. Zardob, odatda gazli gangreria rivojlanishi uchun barcha sharoit mavjud bo’lgan hollardagina kiritilad
4-savol
SUYAK VA BO’G’IM SILINI KECHISH FAZALARI
I FAZA- PREARTRITIK. Suyakni epifiz qismmining bo’g’imga ya qinroq soxasida yallig’lanish o’chog’ini rivojlanishi bilan ifodalanadi. II FAZA – ARTRITIK. Bu fazada yallig’lanish suyakdan bo’g’imga o’tib ikkilamchi artrit chaqirishi bilan ifodalanadi. III FAZA POSTARTRITIK. Bu fazada yallig’lanish jarayoni
barqarorlashib, klinik belgilari turg’nlashib kasallikni xotimasinil belgilab beradi.
DIAGNOSTIKASI. Bemorlami tekshirish
umumiy standartlashtirilgan sxema bo’yicha olib boriladi: shikoyati aniqlanadi, anamnezi yig’iladi, klinik tek shiruvlar qilinadi.
Kasallikni boshlanishida bemorlar: ishtaxasini yomonligiga, tez-tez charchashga, yurganda xoldan toyib qolishga, vazni kamayib ketishiga, sub febril tana xaroratini ko’tkrilishiga shiko yat qiladilar.
Bemordan anamnez yig’ishda kasallikni rivojlanish tarixini so’rab surishtiriladi:
boshlanishida oyoqda fiziologik xarkatni cheklanishi, keyin
SUYAK VA BO’G’IM SILI
yurganda og’riq bezovta qilishi qo’shiladi, ko’pincha og’riq orqada, chanoq-son bo’g’imida va tizza bo’g’imida bezovta qiladi. Og’riq. odatdagiday, yurganda kuchayishi, qaddini buganda ko’proq bezovta qilishi bilan boshianadi. Hayotiy anamnezida ota-onasini sil bilan kasallanganmi yo’qmi aniqlanadi, ochiq turdagi sil kasailar bilan aloqada bo’lganligi extimoli aniqlanadi, infekcion kasallik bilan kasallangan bemorlami jaroxatlanish natijasida atrof muxitga ularni qoni sachraganda yaqinda bo’lganmi yo’mi shu kabilar aniqlanadi.
Tuberkulin sinamasi musbat chiqqanda bu belgilar birlashadi va umumiy sil intoksikaciyasi sindromiga qo’shiladi. Bemorlarni ko’rganda: vazni kamayadi (kaxeksiya), oyoq yoki
qo’llari birontasida mushaklar atrofiyasi, teri qoplamalarini oqarishi va shilliq qavatlarni oqarishi kuzatiladi. Erta rentgenologik belgilardan sil bilan kasallangan suyak va bo’g’imda, metafiz soxasini ko’migida; osteoporoz, sekvestriar, suvda eriyotgan qant» simptomi kabilar qayd qilinadi, shuni esda tuctish kerakki, osteoskleroz va periostit mutlaqo kuzatilmaydi. YAI lig’lanish jarayonga bo’g’im qo’shilsa avval bo’g’im tirqishini kengay ishi so’ng esa torayishi kuzatilishi, emirilishi, bo’g’im tog’ayi va suyagini kertik-mertik tusga aylanib qolishi bilan ifodalanadi.
5-savol. sepsis
Ismoilova Maftuna
313-b guruh talabasi
1.
Qonni konservalashni sababi va maqsadi bu qonni uzoq vaqtda tarkibi oʻzgarmagan holatda saqlash hisoblanadi. Buni 2 usuli bor:
1) suyuq holatda (0°C)yoki baland haroratda(+4 +6°C) saqlash
2) muzlatib qoʻyish (0°C)
Qonni ivib qolishidan saqlab qolishga yordam beradigan moddalar Stabilizatorlar deyiladi. Hozirda kalsiy ionini yoʻqotuvchi Stabilizatorlar koʻp qoʻllanilmoqda.
Anion Stabilizatorlardan esa kalsiy ionini saqlovchi limon kislotasi va natriy tsitrat keng ishlatiladi.
2. Qon guruhini va rezus omilini aniqlash.
Qon guruhini aniqlashda juda ham ehtiyotkor boʻlish kere. Avvalo izogemagglyutinatsiya xususiyati boʻlgan zardoblarni tekshirish ularni shtativga toʻgʻri qoʻyilganini aniqlash kerak.
Qon guruhini aniqlashni ikki usuli bor.
Agglyutinatsiyaga asoslangan va kesishma usuli.
Rezus omilini aniqlash usuli.
Ikki xil usulda aniqlanadi:
Tuzli muhitda agglyutinatsiya usuli(Vinner usuli Ummova tomonidan qilib koʻrilgan)
Bu usulda aniqlash oʻta aniq boʻlib hisoblanadi.
Ekspress usulga esa probirkada poliglyukin ekspres usuli.
3. Gemotransfuziya- bemorga qon quyish hisoblanadi. Bunda koʻrsatmalar ikki xil boʻladi: mutlaq va nisbiy boʻladi. Qon quyishdan boshqa davolash usullari bilan almashtirishni iloji boʻlmaganda va bu jarayon bajarilmaganda bemorni ahvoli ogʻirlashib oʻlimga olib kelishiga mutlaq koʻrsatmaga kiradi.
Agarda gemotransfuziyadan boshqa davolash usullarini qoʻllashni usuli mavjud boʻlganda bunda nisbiy koʻrsatma berish joiz hisoblanadi
Autogemotransfuziya- bu bemorning oʻzidan qon olib keyin oʻziga qoʻyish hisoblanadi. Bu jarayon 2 usulda bajariladi. Bemor qonini olib konserva qilib operatsiyagacha saqlanadi. Yoki shikastlanish taʼsirida koʻkrak va qorin boʻshligʻida yigʻilib qolgan qon bemorning oʻziga quyiladi.
4.Qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklarni 3 guruhga boʻlinadi.
1. Shok va qon yoʻqotishini davolash uchun ishlatiladigan gemodinamik qon oʻrnini bosuvchi suyuqliklar (poliglyukin, reopoliglyukin jelatinol)
2. Turli zaharlanishlarni dezintoksikatsiya qiluvchi suyuqliklar ( polidez)
3. Parenteral oziqlantiruvchi preparatlar (oqsil gidrolizatlari kazein gidrolizati gidrolizin aminokrovin)
Ахматов Асил 314 А, мавзу №14 (доцент Касимов У.К.)
Bemor B 34 y. avtohalokatdan so’ng jarrohlik qabul
bo’limiga olib kelindi. Bemor ob’ektiv ko’rilganda ko’ruv paytida
ko’krak qafasida qontalash izlari bor. Bemorda ko’krak qavasi
o’ng tarafi nafas olishdan ortta qolmoqda. O’sha sohada 5
qovurg’ada kripitatsiya aniqlanadi.
Savollar:
Siz taxmin qilayotgan xolat nima? 2) Ushbu shikastlanish
mexanizmi qanday? 3)Bemorda qanday tekshiruvlarni o’tqazish
lozim?4) Birinchi yordam bosqichlari nimadan iborat?5) Qanaqa
asoratlar rivojlanishi mumkin?
Касимов У. К.
Мавзу: №14 ОТРАБОТКА
1) KO’KRAK QAFASIDA QOVURG’ALAR SINISHI
2) ZARB TASIRIDA QOVURG’ALAR SINISHI
3) RENTGEN YOKI KT
4) IMMOBLIZATSIYA
5) PNEVMOTORAKS
Ашурова Рисолат 314А Мавзу №8(доцент Касимов У.К.)
Beorda ochiq shikastlanish natijasida kup qon yuqokan. Qon yo’qotilishini tezda to’ldirish uchun bemorga natriy sitrat bilan konservalangan 1000 ml bir guruh Rh-mos keladigan donor qoni quyildi. Qon quyish oxirida bemorda tashvish, terining rangsizligi, taxikardiya, mushaklarning titirash paydo bo’ldi.
1. Bemorda qanday asorat yuzaga keldi?
2. Uning oldini olish nima kilish kerak?
3. Qanday tibbiy choralar zarur?
1.Bemorga pirogenlari bo’lgan konservalangan qon quyilgan va natijada sepsis, uremiya,yurak-qon tomir yetishmovchligi
2.qon preparatlarini to’g’ri saqlash kerak zich flakonlarda va yopiq ma’lum temperaturada 4-8 gradusli sovuq sharitda saqlash lozim
3.taxikardiyaga qarshi prparatlar,bkeriyaga qarshi antibiotiklar va dezintoksikatsiya o’tkazish lozim
Касимов У. К.
Мавзу: №14 ОТРАБОТКА
1) KO’KRAK QAFASIDA QOVURG’ALAR SINISHI
2) ZARB TASIRIDA QOVURG’ALAR SINISHI
3) RENTGEN YOKI KT
4) IMMOBLIZATSIYA
5) PNEVMOTORAKS
Nishonov Shoxboz 1d19-15c ass Abduraxmanov F.M mavzu №18
Sigir tana go’shtini so’ygandan so’ng, 4 kundan keyin selektsioner o’ng qo’lning orqa tomonida qizil tugun paydo bo’lganini, 2 kundan keyin ichi ko’k-pushti rangdagi pufakcha paydo bo’lganini va qo’lning shishishini payqadi. 4 kundan keyin pufakcha ochilib, qoraqo’tir paydo bo’ldi va atrofda yangi pufakchalar paydo bo’ldi. Harorat 40 ° C gacha ko’tarildi.
Savollar:
1) Dastlabki tashxis nima?
2) Bu vaziyatda jarroh qanday xarakat qilishi kerak?
3) Gazli gangrenani davosi.
4) Qoqshol klinikasi